پشت صحنۀ سخنرانی رئیس جمهور کرزی

٢٦ عقرب (آبان) ١٣٩٠

رئیس جمهور کرزی درظاهر امر، سخنان تحریک آمیزی به آدرس امریکا وناتو برزبان آورد اما به نظر می رسد که آقای کرزی درسخنرانی خود درتالار لویه جرگه، به سختی تلاش کرد دپلوماسی داخلی را برای مصرف داخل، با بیان سخنان مردم پسند و تسکین دهنده، درهم بیامیزد. از قبل سنجیده شده است که گفتار رئیس جمهور درسطح عمومی، گردوخاک حساسیت های احتمالی تحریک شده درزمینۀ امضای پیمان استراتیژیک را که از سوی ایران وپاکستان کم وبیش مخدوش شده، با مهارت پاکسازی کند. او با برجسته کردن شاخص ملی گرایی واستقلالیت، ازافغانستان دربرابرامریکا به عنوان «شیر» یاد کرد که درجماعت عوام، بی تردید بازتاب گسترده خواهد داشت.

آقای کرزی «شرایط» قبلی خود برای امضای پیمان استراتیژیک با امریکا را بدین شرح گردان کرد:

1. توقف عملیات‌های شبانه نیروهای خارجی در افغانستان.

2. برچیده شدن ادارات موازی با نهادهای دولتی افغانستان.

3. توقف بازرسی منازل و دستگیری افغان‌ها در افغانستان.

4. واگذاری مسئولیت زندان‌ها به دولت افغانستان.

تثبیت حاکمیت ملی افغانستان، رابطه مستقل افغانستان با آمریکا، عدم مداخله آمریکا در امور داخلی افغانستان، عدم مداخله در روابط افغانستان با همسایگان و ایجاد امنیت در افغانستان، از دیگر موضوعاتی بود که بیشتر به شکل شعار بیان شدند.

تحلیل مقرون به جریانات عقب ماجرا این می تواند باشد که ازمجموع تشریفات امنیتی واداری برای فراخوانی این اجتماع بزرگ برمی آید که همه چیز- البته به طورکلی- ازقبل مورد توافق دوطرف قرار گرفته وتنها سازماندهی رسمی نمایش لویه جرگه و مراجعه به آرای مردم باقی مانده است. چهارمورد بالا که به عنوان شرایط جانب افغانستان دربرابرامریکا عنوان شده، مسایل «کلیدی» اند که بدون توافق قبلی درباره آن، برگزاری لویه جرگه از احتمال به دوروحتی عبث بود.

نگاه دیگراین است که تیم کابل به سلسله بازی های نسنجیده با استفاده از تفاهم سری درسطح منطقه شامل ایران، پاکستان، روسیه و حتی چین، کارزار دپلوماسی فرسایشی واعصاب خرد کن را به هدف تثبیت وادامه قدرت سیاسی تیم حاکم درسال های پس از 2014 را به راه انداخته است که این مساله علاوه برآن که تیم حاکم را به گودال سرنوشت تکان دهنده نظیر معمر قذافی و حسنی ومبارک پرتاب خواهد کرد وهمچنان به پاکستان وایران امکان می دهد که از سوی خود شان، درمورد سرنوشت نظام سیاسی درافغانستان با امریکا وارد معامله شوند.

امریکاییان دایرۀ نفوذ درمنطقه را از خاور میانه تا ایران پیوسته توسعه می دهند. امریکاییان درامضای شتاب زدۀ پیمان استراتیژیک با افغانستان چندان علاقه نشان نمی دهند اما برای تیم حاکم که از هرسو با خطرات امنیتی وتوفان طالبانیزم، نارضایی مردم وفساد سالاری درخطر اضمحلال قرارگرفته است، بیمه کردن قدرت از طریق امضای پیمان استراتیژیک با امریکا، حیاتی است. امید است که « شیر» دربازی های خویش آن چنان مغرورو فراموشکار نشود که با چای موقف گیری شیرانه، با دم شیرجامعه بین المللی بازی کند. این چه نوع شیربودن است که به یک لقمه نان محتاج هستیم و اگر امنیت هوا وزمین را نیروهای خارجی تأمین نکنند، ایران وپاکستان، شیران کاغذی محصور درارگ و یا درکابل را لقمه لقمه خواهند کرد. این چه نوع شیر است که شیرشیران از ارگ تا خیمه لویه جرگه با هلیکوپتر پرواز می کند؟ قضیه برسراین است که پس از کاهش حضور سنگین نظامی ناتو امریکا، چه نوع نظامی درافغانستان برقرارشود تا این همه دست آورد ها وسرمایه گذاری های بزرگ امریکا واروپا به هدر نرود و فصل اجرایی پروژۀ تغییر جغرافیای اقتصادی وسیاسی درخارج از حوزۀ افغانستان آغاز شود. این احتمال وجود دارد که درتوافقات پشت پرده روی همین چهار شرطی که رئیس جمهور روی آن اصرار دارد، توافق حاصل شده باشد. یک نشانۀ چنین توافقی می تواند این باشدکه چهار مسأله فوق به طور مشترک درحیطه اختیارات اجرایی افغانستان وامریکا قراربگیرد.

به دیگران بفرستید

دیدگاه ها در بارۀ این نوشته