از كابل تا استانبول؛ اميدواري از طرح ها، نگراني از معامله

٤ عقرب (آبان) ١٣٩٠

در روزهاي پسين مسوولان وزارت امورخارجه افغانستان از آماده گي هاي حكومت براي برگزاري نشست استانبول كه در آن نماينده گان13 كشور اشتراك خواهند داشت، خبر مي دهند.

جانان موسازي سخنگويي وزارت امور خارجه گفته است اين نشست قرار است تا دوم ماه دسامبر سال جاری ميلادي برگزار شود كه موضوع محوري آن را همکاری های منطقه یی، تامین امنیت در منطقه و ایجاد فضای اعتماد بين كشور هاي منطقه در برمي گيرد.

جاوید لودین معین سیاسی وزارت امور خارجه از ايجاد تيم مشترك كه روي پيش نويش اين نشست كار مي كنند خبر داده گفت؛ اعضاي اين تيم متشکل از نمایندگان افغانستان، ترکیه و سازمان ملل متحد می باشند.

قرار است در نشست استانبول برعلاوه از نماینده گان سازمان ملل متحد، نماينده گان کشور های آسیای میانه، ایران، پاکستان، هندوستان، اتحادیه اروپا، فرانسه، کانادا، ایتالیا، ایالات متحده امریکا و برخی کشور های دیگر شرکت کنند.

هرچند مقام هاي وزارت امور خارجه كشور پيشاپيش برعملي شدن طرح هاي اين نشست ابراز اميدواري كرده اند، اما شماري از آگاهان امور سياسي برگزاري نشست ها را يك كار سمبوليك و نمايشي عنوان نموده و به عملي شدن طرح هايي كه در اين گونه نشست ها تاكنون مطرح شده است به ديده شك و تريد مي نگرند، زيرا طي ده سال گذشته چندين نشست به منظور بهبود وضعيت افغانستان و همكاري هاي منطقه اي در داخل و خارج از كشور برگزار شده است، اما طرح ها و وعده هايي كه در اين نشست ها براي افغانستان داده شده بود، تا كنون بيشتر آن روي كاغذ باقي مانده است.

از سوي هم مسوولان وزارت امورخارجه افغانستان گفته اند، پس از برگزاري نشست استانبول، تصميم گيري هاي منطقه يي را حكومت افغانستان خود به دوش خواهد گرفت، تا مطابق اصول و قانون كشور در موارد منطقه يي تصميم اتخاذ نمايد، اما چگونگي راهبرد خارجي حكومت افغانستان با كشور هاي همسايه و منطقه از موارد است كه تاكنون در پرده ابهام باقي مانده و در اين مورد نيز بر توانايي هاي دستگاه ديپلوماسي كشور شك و ترديدهاي زيادي وجود دارد.

بحران درون مديريتي در دستگاه حكومت، فلج بودن يك بخش از كابينه سه سال پس از برگزاري دومين انتخابات رياست جمهوري كه هشت وزارت خانه بدودن وزير بوده است، كشيده گي هاي جدي ميان قوايي مجريه و مجلس نماينده گان، افزايش بدامني در ولايات كشور و فعاليت روز افزون شورشيان طالب، نتاقض گويي هاي مقام هاي حكومتي و عدم هماهنگي در برنامه هاي حكومتي و موجوديت فساد اداري در اكثر ادارات دولتي به شكلي كه باعث كاهش اعتماد مردم نسبت به حكومت شده است را مي توان از جمله موارد عنوان نمود كه توانايي هاي حكومت را براي تصميم گيري بهينه در مسايل منطقه ايي به چالش و دشواري هاي فروان مواجه خواهدساخت.

در همين حال اعضاي مجلس نماينده گان در نشست عمومي روز دوشنبه از نبود خطوط اساسي روابط خارجي حامد كزري با كشور هاي همسايه و منطقه انتقاد نموده تاكيد براين داشتند كه حكومت افغانستان بايد راهبرد منطقه يي اش را مشخص كند.

عبدالروف ابراهمي رييس مجلس نماينده گان گفته است، مجلس به صورت رسمي مکتوبی را عنواني ریاست جمهوری خواهند فرستاد كه آقاي کرزی خطوط اساسی روابط سیاسی افغانستان را با کشور های همسایه و منطقه مشخص كند، زيرا تاكنون راهبرد خطوط اساسي روابط سياسي افغانستان از سوي وزارت امور خارجه با كشورهاي همسايه و منطقه روشن نيست كه اين كمبود در برخي موارد باعث افزايش بحران موجود از جمله حمايت شورشيان طالب از سوي كشورهاي همسايه شده است.

از سوي هم بيشتر اذعان عامه به اين باور اندكه سياست هاي يك بام و دو هوا و محافظه كارانه ي حامدكرزي در قبال كشور هاي همسايه به خصوص پاكستان باعث شده است تا آن كشور به صورت آشكارا از شورشيان طالب حمايت نموده و سردسته هاي طالبان آزادانه در لانه هاي شان افراد را آموزش هاي انتحاري داده و به افغانستان بفرستند.

عدم ديپلوماسي ثابت وزارت امورخارجه و نتاقض گويي هاي حامد كرزي طي سال هاي گذشته باعث شده است، تا توجه جامعه جهاني نسبت به افغانستان كاسته شود، زيرا غربي ها در چنين وضعيتي گمان مي كنند كه در افغانستان يك حامي و همكار جدي به خصوص در راستاي مبارزه باترويزم ندارند، آقاي كرزي در چندين موارد شريكان بين المللي را به باد انتقادگرفته، تقلب گسترده در دومين انتخابات رياست جمهوري را به دستور و مداخله نماينده سازمان ملل در كابل برچسب زد و حتا يكي دو بار واژه ( متجاوز) را نيز براي نظاميان بين المللي در افغانستان به كار برد و در پهلوي آن شورشگري هاي طالبان را پسوند مقاومت ملي بخشيد!

در حالي كه امريكا بالاي پاكستان فشار وارد نموده است تا دست از حمايت هراس افگنان بر دارد و لانه هاي تروريزم بايد در خاك آن كشور بسته شود، اظهارات آخر حامد كرزي با تلويزيون (جيو) پاكستان كه در آن به صراحت گفته است،"اگر امريكا بالاي خاك پاكستان حمله كند، ( ما) - وي در كنار برادران خود (دولت پاكستان) خواهد بود."

برخي از آگاهان امور در رسانه ها و نشست هاي سياسي، يك بخش از نشست استانبول را زمينه سازي براي حضور نماينده گان شورشيان طالب در شست بن دوم به درخواست پاكستان از حامدكرزي عنوان مي كنند.

گمانه زني هايي نيز بر اين است كه پس از نشست استانبول، نشست سه جانبه ميان حامدكرزي، آصف علي زرداري رييس جمهور پاكستان به ميزباني عبدالله گل رييس جمهور تركيه صورت خواهد گرفت كه اين نشست آقاي كرزي براي رييس جمهور پاكستان اطمينان خواهد داد كه شورشيان طالب و حلقاتي كه به منافع پاكستان وابسته اسنتد در نشست بن دوم براي حضور نماينده گان شان زمينه سازي صورت گيرد.

همچنان در حاشيه اين ديدار ممكن است مقام هاي پاكستاني پيرامون اعلاميه استراتي‍ژيك و حضور پايگاه هاي دايمي امريكا در افغانستان ديدگاه هاي شان را با آقاي كرزي بيان نموده و خواست هاي شان را در اين مورد مطرح خواهندكرد.

پيش از اين نيز استانبول چندين بار ميزبان نشست هاي سه جانبه بين مقام هاي افغانستان، پاكستان و تركيه بود كه نخستین اجلاس سه جانبه در سال 2007 ميلادي برگزار شد و در آن حامدكرزي و پرويز مشرف رييس جمهور پيشين پاكستان مهمان بوده و ميزباني آن نشست را احمد نجدت سزر رييس جمهور وقت ترکیه به دوش داشت.

همچنان دومين نشست سه جانبه با اشتراك حامد كرزي، آصف علي زرداري رييس جمهور پاكستان در نيمه هاي سال 2008 ميلادي جهت آمادگي سه جانبه در راستاي گسترش همكاري هاي منطقه يي و چگونگي مبارزه با تروريزم به ميزباني كشور ترکيه، برگزار شده بود،

پس از آن نيز سومين ديدار حامدكرزي و آصف علي زرداري رييس جمهور پاكستان در سال 2010 ميلادي صورت گرفت كه باز هم انقره ميزباني آن را داشت و در آن نشست تاكيد روي گسترش همكاري هاي سه جانبه بود، اما حكومت پاكستان نه تنها به هيچ يك از وعده هايش در قبال قطع حمايت از شورشيان طالب را عملي نكرد، بلكه از چند ماه به اين سو مناطق مرزي افغانستان را اماج موشك باران قرار مي دهد كه بيشترين تلفات و خسارات ناشي از اين حملات افراد ملكي بوده اند.

هرچند گفته شده اين بار نشست استانبول به اشتراك نماينده گان كشور هاي منطقه برگزارخواهد شد و موضوع محوري اين نشست را همكاري هاي منطقه در برخواهد گرفت، اما در نشست استانبول افزون بر نماينده گان كشور هاي منطقه، نماينده گان سازمان ملل متحد، نماينده گان اتحادیه اروپا، کانادا، ایالات متحده امریکا و برخی کشور های دیگر حضور خواهند داشت كه بر علاوه از همكاري هاي منطقه يي ، تاكيد جامعه جهاني بر روي چگونگي مبارزه برضد هراس افگني، موادمخدر و گسترش روابط كشورهاي منطقه با غرب نيز بخشي ديگري از نشست استانبول خواهد بود.

از سوي ديگر پرسش ديگري كه در خصوص برگزاري نشست استانبول مطرح است اين كه اين نشست تا چي اندازه روي نشست بن دوم تاثير خواهد داشت؟

برخي از آگاهان امور سياسي به اين باور اند، در صورتي كه حامدكرزي در نشست استانبول با جانب پاكستان برسر حضور نماينده گان شورشيان طالب در نشست بن دوم معامله كند، بن دوم بي نتيجه خواهد بود و جامعه جهاني ممكن است، پس اين با اداره حامدكرزي همكاري جدي نكند، زيرا در حال حاضر پاكستان به عنوان حامي اصلي و ميزبان سردسته هاي سازمان هاي تروريستي در منطقه تلقي مي شود.

به دیگران بفرستید

دیدگاه ها در بارۀ این نوشته