پرسشها و پاسخهای ناگوار در قطر
۲۶ سنبله (شهریور) ۱۳۹۹
در مصاحبه های مذاکرات صلح قطر در بسا موارد، طرز تکلم پرسشگر و پاسخگو غیر فصیح و واقعا تأسف آور بود. اوج این فاجعه در سوال خبرنگار طالب و جواب خالد عطا به «زبان انگلیسی» بود که یک نوع عقده خود کم بینی و فضل فروشی و بیگانگی دو هموطن را به نمایش می‌گذاشت. فاجعه دیگر اینکه پرسشگر طالب سوال فارسی را با تلفظ شکسته از روی تلیفون میخواند و نه از حفظ. پاسخ های باتور دوستم نیز ضعیف و پراکنده بوده و این مصاحبه ها اعتراضات زیادی را در رسانه ها برانگیخت. کجایند بزرگواران متقدم پشتون و ازبک که چه خدمات شایان برای پاسداری از زبان فارسی انجام دادند! صلح پایدار وقت خواهد آمد که مثل آن ادیبان و اندیشمندان از پرستش هر چه غیر خداست پرهیز نموده و شایستگی ها را ملاک قرار دهیم. نخبگان و فرزندان چهره های سیاسی نظامی باید قدرت بیان و استدلال شایسته میداشتند. این جوانان می‌توانند به بهترین کتابها و استادان خصوصی دسترسی داشته باشند ولی خود و اطرافیان شان در این قسمت کم توجهی کرده اند. بنده هنوز نیز به آینده این جوانان امیدوارم ولی در حال که افراد بهتر در مجامع شان است چرا این تازه کاران برای همچو محافل برگزیده میشوند؟! این محافل زمینه تمرین سیاست ورزی نبوده و نتایج معکوس ببار آورده است!
این هم نتیجه تبعیض و تقدم روابط بر ضوابط...
مگر غیر از این استکه به فرموده فصیح ترین و موفق ترین پیشوای عالم حضرت محمد مصطفی ص: «انسان کاری میکند که میپندارد عزیز میشود ولی در واقع ذلیل میگردد و کاری میکند که (ظاهراً) ذلیل میشود ولی در حقیقت عزیز میشود».
از دلایل اصلی تضعیف کادرهای جهادی در افغانستان اشتغال مفرط به قدرت جویی و زدو بند های سیاسی و کم بها دادن به مقوله جهاد فرهنگی و جهاد اکبر بود. امیدواریم که نسل جدید از این کاستی ها بیاموزند.
به قول حافظ:
قوت بازوی پرهیز به خوبان مفروش
که در این خیل حصاری به سواری گیرند
فارسی زبان دوم اسلام، نمایانگر سواد، سهولت بخشی در فراگیری دانش عمیق اسلامی، ادبی و سیاسی در افغانستان و ایران و تاجیکستان میباشد. نفهمیدن زبانهای پشتو و ازبکی... یک نقیصه میباشد ولی اکثر عزیزان متعلق به این زبانها به فارسی صحبت میکنند. اما ندانستن فارسی از جمله فارسی شیوا و رسا، نقیصه به مراتب بزرگتر میباشد.
البته که زبان بر اساس نیاز فرا گرفته میشود نه عدم تعصب.
گزینش فرزندان ناتوان در اظهار نظر دقیق و درست در شکل و‌محتوا به حیثیت پدران شان ضربه وارد کرده و آینده سیاسی این جوانان را مخدوش میسازد. طالبان نیز با عدم آشنایی درست و دقیق با زبان فارسی بیگانگی و ضعف علمی و دینی شان را بیش از پیش اثبات کردند.
امام صادق ع میفرمایند: «عقل های مردم را از سخنان که فی البدیهه (دفعتا) میگویند بشناسید».
فارسی، زبان پشتونها هم بوده و در اکثر موارد فهیم ترین و فاضل ترین پشتون ها بهترین فارسی زبانها می‌باشند.
زبان ظاهر کننده باطن افراد بوده و به قول علی ع «کسیکه ظاهرش نیکوتراست ما به باطن اش امیدوار تریم».
بنده در جوانی درسهای ارزنده علمی و سیاسی را از اساتید گرامی غیر مدرسه ایی پشتون ام آموخته ام.
تأسف بار است که هر انسان، مخصوصا فارسی زبان، از میراث معرفتی لسان خوداش ناآگاه باشد. ضمن تقبیح نقیصه و عقده زبان پرستی، میتوان گفت فارسی قوی در جامعه ما، قرینه و نشانه (ونه الزاما دلیل و سند) دین و دانش قوی تر افراد است. البته که آقای خلیلزاد نیز انگلیسی را بهتر از فارسی صحبت می نماید. ایکاش ایشان استعدادش را در مطالعه منابع زادگاه خود نیز بکار میبرد. در محفل تجلیل از مولوی بلخی در امریکا ایشان حرف جدی برای تجلیل از مولوی همشهری اش نداشت. این در حالیستکه ترجمه اشعار مولوی پر فروش ترین کتاب سال امریکا در ادبیات شده است. این را باید تذکر داد تا نخبگان برخاسته از کشور به انتظارات جامعه از آنان بیشتر متوجه گردند. ایشان کارنامه خویش را در کتاب «فرستاده» آورده ولی این که چرا در برابر مظالم، تبعیضات و قیودات حاکمیت طالبان سکوت و یا تغافل کرده توضیح قناعت بخش نداده است.
فرستاده باید که دانا بود
به گفتن دلیر و توانا بود
زبان فارسی چنان گسترش یافته که در مذاکرات بین مالکی ریس جمهور عراق، خلیلزاد سفیر آمریکا و ظریف سفیر ایران به زبان فارسی افهام و تفهیم صورت میگرفت.
میتوان همچون داکتر اسپنتا هم در غرب تحصیل نمود و هم به زبان مادری فصیح تکلم نمود و هم حس وطندوستی و موضع سیاسی داشت.
در بین نسل جوان اشخاص چون احمد مسعود و آقای بکتاش بیان بلیغ دارند. آنان بزرگتر از این اند که نقش نمادین در این مذاکرات میداشتند. احمد مسعود در عین حال که در غرب تحصیل کرده، به فارسی شیوا تکلم و مطالعه نموده و بیشترین مصاحبه و سخنرانی را در جمع فرزندان رهبران و فرماندهان داراست.
فرمانده مسعود در معرض خبرنگاران در پاریس به ضعف تکلم فرانسوی اش اعتراف کرد و گفت من فرانسوی میفهمم ولی در صحبت مشکل دارم. بیان این واقعیت در عین حال نشانه استقلال و شایستگی وی برای احراز مقام «قهرمان ملی» میباشد.
بنده هر چند مترجم زبان انگلیسی میباشم ولی احتمال میدهم که در بعضی موارد تکلم فصیح یک زبان خارجی توسط فعالین سیاسی نظامی... یک قرینه (والبته نه دلیل و سند) تأثیر پذیری مفرط و یا وابستگی متکلمان آن زبان به خارج میباشد.
امیدواریم هيئت طالبان کوشش نمایند تا در آینده به زبان فارسی بیشتر از انگلیسی توانایی فهمیدن و فهماندن کسب نمایند.
شرق شناس گرامی خانم آنماری شمل آلمانی نوشته بود: «من به زبان پشتو علاقمندم ولی مدنیت های افغانستان در بلخ و هرات و غزنی پدید آمدند».
زبان ارجمند تر، یکی از عوامل پرورش انسانهای ارزشمند تر و مدنیت سودمند تر است. به خصوص همان زبان که میگوید: «همدلی از همزبانی بهتر است». امیدواریم که همدلان تمامی اقوام و گروه های افغانستان صلح توأم با عدالت اجتماعی را برای مرد و زن کشور نهادینه سازند.
فراموش نکنیم که بهترین انسان عالم در سرزمین بهترین زبان دنیا مبعوث شد...
همان بهترین خطیب که فرمود:
«زیبایی انسان به زبان اش است».
همانطوری که دین ناب و نیرومند داریم با زعما و فرستاده های دانا و توانا، کشور دانشمند و قدرتمند خواهیم داشت.
در غیر آن همیشه طالب، و نه مطلوب باقی خواهیم ماند!
به دیگران بفرستید
دیدگاه ها در بارۀ این نوشته
احمد زکی حسینی