عقابی که پروازش بر قله های آزادی بود
۲۶ سنبله (شهریور) ۱۳۹۹
در تاریخ بشریت رهبران و نام آورانی که پس از مرگ شان هر روز زنده تر و برازنده تر می شوند، خیلی زیاد نیستند. اما، واقعن این انسان های ویژه و خارق العاده، از کدام ویژگی های برخوردارند که گذشت زمان آنها را در نظر پیروان و رهروان شان محبوبتر و نزدیکتر و در دید دشمنان شان محترم تر می سازد؟
گزافه نخواهد بود، اگر بگویم که در تاریخ چند هزار ساله ای خراسان زمین که افغانستان بخشی از آن است، هیچ رهبر و شخصیت سیاسی در مقیاس نام و نشان احمد شاه مسعود (قهرمان ملی کشور) و کارنامه هایش، شهرت جهانی نداشته و این همه کتاب های متعدد، مقالات بی شمار و سخرانی ها و کنفراس های تجلیلی و تحقیقی از او بیرون نیآمده است. واقعن این بزرگمرد تاریخ کدام ویژگی های ممتازی را داشت که دیگران آن را کم دارند و یا از آن بی بهره اند؟
کم نبودند و نیستند کسانی که کوشیده اند ژست و اطوار شهید مسعود را بخود بگیرند و خود را در انظار و دید عواس الناس همانند او جلوه دهند؛ ولی دیدم که نشد و نخواهد شد. زیرا خصوصیات های منحصر به فرد او فراتر از این بوده است که با الگو برداری های ظاهری بتوان به آن رسید. به قول چنگیز پهلوان، دانشمند و افغانستان شناس ایرانی، «یک نکته ی واقع بینانه این است که هیچ شخصیت دیگر نمی تواند جانشین او شود. این را هرکس نادیده بگیرد به هرحال واقیعت را نادیده گرفته».
مسعود مبارز و سیاستمدار بی بدیل
نخست این که مسعود آنچه می گفت به آن باور داشت و عمل می کرد. سیاست را امری برای انسانها و رسیدگی به آرزو های انسانی می دانست. نگاه حرفه ای و انسانی به سیاست داشت. مردم و جامعه خودش را خوب می شناخت و مثل آنها زندگی می کرد. از سیاست های جهانی و اقتصاد سیاسی می دانست و مطالعه داشت. با بینش و برنامه پیش می رفت و چشم انداز و تصویر دقیق از اوضاع کشور و جهان داشت. در خطوط فکری اش ثابت بود و با اقتدار عمل می کرد. و مهم آن که اهداف و برنامه هایش برای مردم، وطن و حفظ ارزش های بود که به آن عقیده داشت؛ نه برای خودش و نه برای اعمار بلند منزل و اندوختن پول و سرمایه. او بخوبی واقف بود که سرمایه اصلی مردمش است.
شاید در دوره ی جهاد، مسعود شهید بخاطر نداشتن رابطه و عدم اطاعت از جنرال ها و کرنیل های پاکستانی، کمترین کمک های خارجی از جمله امریکا را در میان مجاهدین را دریافت می کرد، ولی هیچگاه سر تسلیم و تضرع به کسی و کشوری خم نکرد و با آزادی و خود ارادیت کامل برنامه و اهدافش را هرچند با مشکلات و چالشهای فراوان همرا بودند، به پیش برد. همینگونه در دوره مقاومت برضد طالبان و حامیان شان که جهان افغانستان و مقاومت آنها را برضد این گروه تروریستی فراموش کرده بودند، مردانه ایستاد، از شرف، آزادی و استقلال کشور دفاع کرد. اما پس از مرگش دیدیم که خوبترین سیاستمداران ما بی اجازه خارجی ها آب خود را هم نوشیده نتوانستند. هرچند با رای مردم هم در انتخابات پیروز شدند ولی از ترس امریکا نتوانستند، آن را تصاحب کنند. با داشتن این ویژگی های منحصر به فرد، او را می توان سیاستمدار و مبارز بی بدیل عنوان کرد.
مسعود شهید رهبر کاریزماتیکی بود که قدرت اقناع گروه ها، احزاب و دسته های مخالف و موافقش را داشت و می توانست آنها را بسوی خود بکشاند. یکی از خصوصیات رهبران برجسته اعتماد سازی میان گروه های مختلف است و مسعود بدون شک این توانایی داشت. متحد ساختن اقوام و گروه های مختلف در دوره «مقاومت ملی» برضد طالبان و آنها را زیر یک چتر واحد آوردن یکی از برجسته ترین کار های اوست. قدرت انطباق با شرایط را داشت و فایق آمدن با چالشها و استفاده از فرصت ها را در دشوار ترین اوضاع در کارنامه هایش دارد.
شخصیتی که در خدمت آزادی بود
هر نویسنده و پژوهشگر، شهید مسعود را در مقايس توانايي و استعداد خود به معرفي و كنكاش گرفته و بعُدي از ابعاد شخصيتي او را مورد تحلیل و تجزیه قرار داده است. او در حين اين كه يك نظامي گر توانا و ماهر بود، یک سياستمدار مدبر و بادرايت نيز بود. معلم بااستعدادي بود كه حوصله بلندي در آموزش همرزمان خود داشت و از کم سواد ترین آدم تا با سوادترین ها با علاقه پای درسش می نشستند. انسان باديانت و باتقواي بود. عاشق شعر و ادبيات بود و اهمیت آن را خوب می دانست. هنر مردم داري و انسان شناسي را خوب مي دانست. پدر مهربان و شوهر خوب و بسا ابعاد ديگر شخصيت كارزماتيك او را شكل داده بودند که بعید است در انسان های عادی آن را جمع کرد.
انسان ها در كل داراي شخصيت هاي متفاوت و چند بعدي اند، اما در ميان ابعاد شخصيتي شان يك وجه برجسته دارند. از اين منظر مسعود شهيد متفاوت بود؛ تمام ابعاد اين بزرگ مرد برجسته بودند. او توانسته بود تمام ابعاد شخصيتي خود را با هم آشتي بدهد و همه ي آنها را در خدمت آزادي و عدالت اجتماعي كشورش به خدمت گيرد. او عاشق «آزادي» و سربلندي و استقلال كشور و مردمش بود، از همین رو هم تا آخرین لحظه ی عمرش نگذاشت که یک سرباز خارجی هم در این مرز و بوم پیاده شود. او طمع شرین آزادی را با گوشت و پوست اش لمس کرده بود و هیچ واژه ی زیباتر و باارزش تر از آزادی برایش نبود. او عقابی بود که صرف بر قله های آزادی پرواز می کرد!
با این همه، آنچه در بالا آمد شمه ای بسیار کوچک از زندگی و و یژگی های این مرد بزرگ است که عمرش را وقف مبارزه آزادی کشورش کرد و در نهایت هم جان خود را در پای آن گذاشت. معنی و مفهوم زندگی برای شهید مسعود، آزادگی و آزاد زیستن بود.
بنابراین، مسعود نام مکتبی ست که در هر زمان و مکان می توان از آن درس آزادی و استقلال را فرا گرفت. تاریخ ما و نسل های پس از ما، هم چنان بار همت و مردانگی او را بر دوش خواهند کشید و با الهام از این بزرگمرد خراسان زمین، سربلندی و آزادگی را الگو و سرمشق راه و زندگی خود شان قرار خواهند داد.
روحش شاد و یادش همواره گرامی باد!
به دیگران بفرستید
دیدگاه ها در بارۀ این نوشته
غلام اکبر نوابی