کرونا، و تغییر برخی رفتارهایمان
۲۶ سرطان (تیر) ۱۳۹۹
در ساده ترین تعریف، «فرهنگ» را ویژگی های گروه و کتله ای گفته اند که تجربیات مشترک آنها شیوه درک مشترک شان را از جهان شکل می دهد. اما امروزه، به دلیل گسترش اطلاعات و فناوری های جدید، پاره از رفتار ها و هنجارها فراتر از گروه ها و اقوام خاص مرز های جغرافیایی را درنوردیده و جهانی شده اند. عصر کرونا این تجربیات و شیوه ی در ک مشترک ما را بگونه جهانی شکل داده و برخی کنش های اجتماعی ما را در سطح جهانی با تغییر روبرو کرده و زبان مشترکی را میان ما بوجود آورده است.
همانگونه که ویروس کرونا در مدت کم در سر تا سر جهان گسترش یافت، شیوع این مرض، پاره از کنش ها رفتارهای مردم را درنقاط مختلف این پهنه ای هستی دستخوش استحاله و دگرگونی کرد. دگرگونی های منفی چون سپری کردن ماه ها قرنتین در خانه، بیکاری، خرابی اقتصاد مردم، کشورها و در کل اقتصاد جهانی، عقب ماندن شاگردان مدارس و دانشگاه ها از درس و ... اما در برخی جهات گسترش این ویروس به خیر اکثریت بود. باعث شد تا استفاده کمتر از وسایط نقلیه در جهان صورت بگیرد؛ کاهش گاز های گلخانه ای را همراه داشت؛ پاک شدن محیط زیست و سرد شدن کره زمین، از جمله ای تغییرات خوبی بودند که در این دوره اتفاق افتادند.
هم چنان شیوع این ویروس برخی عادات و رسم های مردم را در اکثر مناطق جهان دچار تحول کرد که پیش از آن توجه چندانی به آن نمی شد. در پایین به برخی از آنها اشاره های اجمالی می کنیم:
نظم پذیری:
ایجاد نظم و انظباط و رعایت فاصله های اجتماعی، یکی از ویژگی های منحصر به فرد دوره ی کرونای ست که قبل آن، در برخی مناطق جهان به آن توجه کمتری صورت می گرفت. شیوع این ویروس سبب شد تا مردم با رعایت فاصله گزاری اجتماعی خود و دیگران را از این مرض مصون نگه دارند. در برخی کشور های آسیایی و افریقایی برخلاف کشور های پیشرفته ی چون اروپای و امریکا، به فاصله گزاری اجتماعی و رعایت نوبت در خرید و فروش، سوار شدن در بس و قطار و نظیر آن توجه چندانی صورت نمی گرفت؛ اما حالا این عادات تغییر کرده و مردم با رعایت فاصله می خواهند صحت شان وقایه شود، که این خود به رعایت نظم در جامعه می انجامد. «یعنی هم ثواب و هم خرما!» بدست آمده است. امید که این روش هم چنان ادامه یابد و با گم شدن کرونا به دست فراموشی سپرده نشود.
شیوه های سلام کردن و مصافحه:
سلام دادن و روش های مصافحه در کشور مختلف فرق دارند. در برخی کشور های عربی اقوام بادیه نشین هنوز هم سلام کردن سنتی مروج است. مردان با مالیدن بینی به طرف مقابل اظهار صمیمیت می کنند. اسکیمو های گریلند، بینی و لب بالایی خود را بر روی گونه ها یا پیشانی فرد قرار می دهند و احوالپرسی می کنند. جاپانی ها با خم شدن سلام می کنند. برخی مردان و اکثریت زنان افغانستانی با روبوسی سلام و مصافحه می کنند. اما با شیوع کرونا این شیوه های گوناگون در نقاط مختلف دنیا اکنون یکسان شده و مردم تنها با بلند کردن دست و یا تماس مشت ها و یا گذاشتن دست روی سینه، سلام می کنند. بی تردید، شیوه مصافحه پس از کرونا احتمالن در قسمت های از جهان با روش های قبل نخواهد بود.
خوردن غذا در ظرف مشترک:
آداب و روش غذا خوردن در کشور ها مختلف متفاوت اند. در جاپان، چین و تایلند مردم با چاپستیک (چوبک غذا خوری) غذا می خورند. در امریکا و کشور های اروپای با چنگال و در هند و برخی کشور های اسلامی با دست. اما استفاده از ظرف مشترک تنها در کشور های اسلامی رواج بیشتر دارد. مردم کشور ما اکثرن آب گوشت (شوربا) را در ظرف مشترک می خورند. اما با آمدن کرونا توصیه وزرات صحت این است که درخوردن غذا از ظرف مشترک استفاده نشود. امکان دارد که این مساله آرام آرام به یک فرهنگ عمومی تبدیل شده و پس از کرونا نیز ادامه یابد.
بکارگیری از روش آنلاین(روی خط):
در کشور های اروپای، امریکا و کشور های پیشرفته قبل از این خرید و فروش کالاهای مختلف، تدریس مکاتب و دانشگاه ها به شیوه انلاین (درون خطی یا روی خط معمول) و جا افتاده بودند؛ ولی در کشور آسیایی و افریقایی در آن مقیاس پیشرفت نکرده بود. اما با گسترش کرونا این شیوه در این کشور ها نیز رایج تراز پیش شده و امکان دارد که گسترده ترهم شود.
دعودت ها و گردهمایی ها:
معمولن در کشور های آسیایی و افریقایی برخلاف کشور های اروپای، امریکای، کانادا و... در دعوت های مثل عروسی و گردهمایی ها عده ای زیادی دعوت می شوند. این مساله جز فرهنگ و رسوم مردم است که سالیان طولانی مروج بوده است. بطور مثال در یک عروسی در افغانستان و پاکستان بیشتر از پنجصد نفر شرکت می کنند؛ اما با گسترش کرونا دیگر خبر از دعوت مردم در این حد نیست. امکان دارد که از این به بعد مردم به خاطر حفظ سلامتی و بهداشت خود، از افرادی کمتری دعوت به عمل آورند و این رسم آهسته آهسته جا افتاده تر از قبل شود.
ماسک زدن:
پیش از کرونا ماسک زدن در برخی کشور ها به دلیل آلودگی هوا مروج بود. برخی مردم در کشورهای چون ایران، چین، هند که از جمعیت و ترافیک زیاد رنج می برند، برای جلوگیری از تنفس هوای آلوده از ماسک استفاده می کردند. اما در زمان شیوع کرونا استفاده از ماسک در بعضی کشور ها اجباری شده و مردم هم ترجیح می دهند ماسک بگیرند. با توجه به کارکرد مفید آن شاید کارگیری ماسک در بسیاری کشور ها رواج بیشتر از امروز پیدا کند.
البته، با توجه به گستردگی شیوع این مرض واگیر و ابعاد وسیع آن در سطح جهانی، پیامد ها و عواقب منفی و مثبت آن نیز بزرگ و همه شمول بوده که دگرگونی در یک سلسله روش و عادت هایمان نیز ناگزیر بوده است. آنچه پس از این مردم و کشور ها به آن توجه خواهند کرد، اولویت در بهداشت و روش های درمانی خواهد بود. دوره ی کرونا، ناتوانی ها و ضعف های بشری را در رابطه با بهداشت عمومی و آسیب پذیری های اقتصادی کشورها آشکار تر از پیش ساخته که نیاز مبرم به بازبینی و آوردن تغییر دارند.
به دیگران بفرستید
دیدگاه ها در بارۀ این نوشته
غلام اکبر نوابی