به مناسبت روز جهاني سواد آموزي

۲۶ سنبله (شهریور) ۱۳۹۷

يادي از استاد محمد يونس مشهور به متخصص كيميا بنيانگزار أصول يونس

به مناسبت روز بين المللي سواد آموزي ( هشتم ماه سپتامبر ٢٠١٨) اين نوشتار را به روح پدر مرحومم استاد محمد يونس مشهور به متخصص كيميا كه در سال ١٣٣٨ هجري خورشيدي طرز سواد آموزي خودش را به نام "أصول يونس " بنياد گذاشت تقديم ميدارم. أصول يونس با اينكه در آن زمان ارگان دولتي جزئي ترين همكاري نميكرد توانست هزاران شهروند را باسواد سازد. أصول يونس از مصرف شخصي به طبع مي رسيد و كورس ها به همكاري شاگردان استاد كه در دوائر شغل رسمي داشتند داير ميشد و در ظرف شش ماه شاگرد باسواد ميشد . مرحوم متخصص يك علاقه اي عجيب به سواد آموزي مردم داشت و عقيده داشت كه همه بدبختي افغانستان از بيسوادي است چنانچه بنده عقيده دارم كه در كنار بيسوادي ندانستن أصولي و علمي دين اسلام در يك كشور مسلمان باعث بدبختي شده است .

يكي از اساسات عمده يك جامعه اي مدني با سوادي مردم است كه متاسفانه در كشور هاي اسلامي و كشور زادگاه ام افغانستان توجه جدي نشده است. دلايل اينكه چرا علما و دولت نه ميخواستند تا مردم با سواد شوند خارج از حوصله اين نوشتار است كه در يك مقاله ديگر تشريح خواهد شد. أصول يونس بار بار در كابل به نشر رسيد . نه تنها كه كوشش به عمل ميآمد تا مردم باسواد شوند خارجيان مقيم كابل در دهه دموكراسي يعني ١٩٦٣ الي ١٩٧٣ ميلادي توسط مرحوم متخصص زبان فارسي را مي آموختند. در آن زمان يگانه استاد كه با خارجيان مقيم كابل زبان فارسي و فرانسوي را كار ميكرد مرحوم استاد محمد يونس مشهور به متخصص كيميا بود. نيومن سفير امريكا در افغانستان در آن زمان و همچنان سفير جاپان در كنار ديگر اعضاي ديپلوماتيك شاگردان مرحوم استاد محمد يونس بودند .

چون سعي و تلاش براي سواد آموزي مانند امروز از طرف دولت جدي گرفته نميشد ، تلاش هاي سواد آموزي نتوانست به شكل ملي روي دست گرفته شود. محمد يونس متخصص در سال ١٩٨١ ميلادي در شهر زادگاه اش كابل داعي اجل را وداع گفت و به آرزوي خود كه يك افغانستان باسواد بود نرسيد. امروز افغانستان زياد تر از شصت در صد بيسواد دارد.

كتاب أصول يونس به همت فرزندش پروفيسور محمد شفيق يونس در كشور فرانسه به ياد و بود پدرش و روز بين المللي سواد آموزي در سال ١٣٩١ خورشيدي ( ٢٠١٢ ميلادي ) توسط نشرات باميان در فرانسه به تعداد پنجصد جلد تجديد چاپ شد . بدين وسيله از جناب پروفيسور شفيق يونس براي اين خدمت نشر أصول يونس قدرداني ميكنم.

در سفر اخير كه در محفل رونمايي كتاب جناب نصرالدين سلجوقي در لندن داشتم صحبت در مورد سواد آموزي با جناب داكتر عثمان نورزايي داشتم و به اين نتيجه رسيديم كه سواد آموزي بايد زياد تر جنبه فرهنگي داشته باشد. يعني ما در كنار سواد آموزي فرهنگ والاي اسلام را هم تدريس كنيم. اين كار در أصول يونس تا اندازه اي صورت گرفته است نه به شكل يك ميتود يا طرز. درسي سوآد آموزي فرهنگي يا cultural literacy. طور مثال وقتي ما حرف ظ را تدريس مي كنيم بايد براي تمرين از لغت نظافت استفاده كنيم و فرهنك نظافت را تدريس كنيم اينكه نظافت نصف ايمان است . بدين ترتيب شاگرد هم باسواد ميشود و هم فرهنگ اسلامي ميداشته باشد. مطالعات نشان داده است كه يك عده مراكز خيريه در افغانستان زياد خدمت كرده اند و يك عده شاگردان باسواد شده اند و اما اين شاگرادان فاقد فرهنك اسلامي است . يكي از دساتير حضرت محمد ( ص) است كه بايد هر مسلمان ده نَفَر ديگر را با سواد سازد. هدف رسول كريم ( ص) تبليغ فرهنگ اسلام بود نه تنها نوشتن و خواندن .

داكتر عثمان نورزايي كه به همكاري برادران گرامي اش انجمن ادبي ديار دارا و مركز خيريه داكتر محمد عثمان نورزايي را بنياد گذاشتند و درين چهارده سال اخير در قريه غوريان هرات خدمت ميكنند ؛ به تفاهم رسيديم كه سواد آموزي فرهنگي نوشته شود و در غوريان تطبيق گردد. من وعده كردم كه اين ميتود درسي را به رشته قلم در آورم و به زبان هاي پشتو و ازبكي هم ترجمه شود تا ما بتوانيم كمكي به مردم خود از طريق سواد آموزي كرده باشيم

روح مرحوم محمد يونس متخصص كيميا شاد و بهشت برين جايش باد

به دیگران بفرستید

دیدگاه ها در بارۀ این نوشته