ابعاد استخباراتى جنگ فراه!
۲۶ ثور (اردیبهشت) ۱۳۹۷
بدون شك جنگ در فراه را نميتوان صرفاً به حملات متعارف مخالفان بر يك ولايت تحت اداره دولت افغانستان تلقى و تعبير نمود. زيرا طالبانى كه دولت افغانستان و حاميان بين المللى اش را در پايتخت و شهر هاى عمده، درمانده نموده اند، چرا انرژى خود را در يك ولايت دور افتاده و نه چندان مهم مصرف نمايند. ابعاد اين جنگ فراتر از آنچه است كه مردم و يا هم برخى از رسانه ها و يا تحليلگران سياسى و نظامى بررسى مى نمايند.
ولايت فراه كه از چند ماه بدينسو تحت فشار شديد حملات مخالفين دولت بود، در روز هاى اخير در آستانه ى سقوط قرار گرفته است. والى فراه تأييد كرده است كه طالبان بر بخشى از شهر مسلط شده بودند و جنگ در داخل شهر جريان دارد. نیروهای بین‌المللی مستقر در افغانستان (حمایت قاطع) اعلام کرد که بمنظور جلوگيرى از سقوط فراه، آنها در حمايت از نيرو هاى دولت افغانستان وارد عمل شده، مواضع طالبان را با جنگنده هاى A- 10 هدف قرار داده اند كه تلفاتى زيادى به طالبان وارد نموده است.
برخى از تحليلگران در پى قدرت گرفتن مخالفان دولت افغانستان، دست كشور هاى همسايه و منطقه از جمله ايران و روسيه را در قبال آن مى بينند. والى قبلى فراه مى گويد كه طالبان نه تنها با سلاح هاى روسى مى جنگند بلكه وسايل نظامى نظير دوربين هاى شب كه قدرت تعين مسافه و هدفگيرى دقيق را دارند و ساخت روسيه مى باشد از نزد آنها در جريان جنگ بدست آمده. ضمناً طالبان مى خواهند از اين ولايت منحيث يك دهليز تداركاتى استفاده نمايند. دولت افغانستان، سفير امريكا و مقامات ناتو در كابل ادعا مى نمايند كه گروه طالبان از سوى جمهورى اسلامى ايران حمايت لوژستيكى مى شوند، تجهيزات نظامى به آنها داده ميشود و بقول شاه جهان والى پيشين فراه، در خاك ايران به آنها آموزش نظامى نيز داده ميشود.
سئوال اينست كه ايران و روسيه چه اهدافى را در فراه دنبال مى كنند؟
فراه كه در بين ولايات هرات و نيمروز قرار دارد نه تنها با ايران ٣٠٠ كيلومتر سرحد دارد بلكه با ولايت هلمند بعنوان پايگاه قدرتمند طالبان نيز متصل است.
١- براى دخالت ايران در ناآرامى هاى غرب افغانستان بويژه جنگ فراه سه دليل ارائه مى شود:
- نارضايتى ايران از عبور خط لوله گاز تاپى از افغانستان كه جمهورى اسلامى ايران، پروژه جاگزين آنرا داشت كه از خاك ايران مى گذشت.
- با اوج گرفتن اختلاف آمریکا و ایران روى توافق هسته ى ، اين گمانه زنى ها وجود دارد كه ایران برای شکست ماموریت آمریکا و غرب در افغانستان حمایت خود را از طالبان از افزایش داده است.
- تعدادى براین باورند که ایران نگران کم شدن جریان آب در مناطق سیستان و بلوچستان ایران است که از دريا هاى افغانستان به این کشور در جریان است. كه در سه سال اخیر طرح ساختن چندین بند بر روی این دريا ها از سوی دولت افغانستان آغاز شده است. هشت روز پیش جواد ظریف، وزیر خارجه ایران گفت که تلاش‌های تهران برای توافق با افغانستان بر سرپرداخت حق‌آبه ایران از رودخانه هلمند به نتیجه نرسیده و هشدار داد که کشورش مجبور است دست به "عمل متقابل" بزند.
و اما انگيزه روسيه را در حمايت از طالبان ميتوان در دو نكته خلاص نمود:
- به چالش كشاندن حضور امريكا و متحدانش در افغانستان و جلوگيرى از گسترش ناآرامى ها و گروه هاى تروريستى به كشور هاى آسياى ميانه بعنوان ساحه نفوذ عنعنوى روسها.
- ناخشنودى روسها از بكار افتادن پروژه تاپى.
تا حال تركمنستان ناگزير بود گاز خود را از طريق روسيه بخارج صادر نمايد. بدليل آنكه گاز شيرين تركمنستان از لحاظ كيفيت درجه بالاترى از گاز روسيه دارد. بناً روسها با سوء استفاده از ناگزيرى تركمنها، گاز آنها را بقيمت ارزان خريدارى نموده در كشور خود بمصرف مى رساندند و در عوض گاز كم كيفيت خود را بجاى آن و به قيمت بهتر به اروپا صادر مى نمودند. كه با براه افتادن پروژه تاپى، ديگر تركمنها مجبور به ادامه اين معامله با روسيه نيستند. بناً روسها از هر طريقى در جهت ناامن نگهداشتن افغانستان، به بن بست كشاندن پروژه تاپى و تداوم وابستگى تركمنستان بخود شان اند.
گفتنى است اينكه پروژه تاپى با طول ٨١٦ كيلومتر از پنج ولايت و هفده ولسوالى افغانستان مى گذرد كه ولايت فراه يكى از آنهاست. و اينكه امروز فراه در آتش جنگ منافع كشور هاى همسايه، منطقه و جهان مى سوزد، بخشى از تراژيدى ملت ما و مداخلات آزمندانه و بيشرمانه كشور هاى ذيدخل در كشور ماست.
به دیگران بفرستید
دیدگاه ها در بارۀ این نوشته
عارف منصوری