انتقال قدرت در ۸ ثور ۱۳۷۱ به حکومت مجاهدین

۹ ثور (اردیبهشت) ۱۳۹۷

روز ۴ ثور ۱۳۷۱ من (نگارنده) درجمله ده ها نفرعضو احزاب اسلامي خبر نگاران کشورهاي مختلف در يکي ازسالون هاي گورنرهاوس پشاور منتظر اعلان تشکيل حکومت مجاهدين بودم. مذاکره در پشت درهاي بسته ميان رهبران تنظیم ها به استثنای حکمتیار که در جنوب کابل سنگر گرفته بود، صبح روز (۴ ثور۱۳۷۱) آغاز يافته بود. اما قطب الدين هلال رئيس کميته سياسي حزب اسلامي از گلبدين حکمتيار امیر حزب مذکور در این مذاکرات نمايندگي ميکرد. در پايان روز، دروازه بسته مذاکرات باز شد و رهبران مجاهدين به سالون اجتماع خبرنگاران و اعضاي تنظيم ها آمدند. و آنگاه عبدالرب رسول سياف امیر اتحاد اسلامي توافق احزاب هفتگانه را در مورد تشکيل حکومت توضيح داد. صبغت االه مجددی برای دو ماه ممثل حکومت انتقالی اسلامی معرفی شد.

اصل موافقت نامه به زبان پشتو تهيه شده بود که در آن تعدادي از رهبران احزاب جهادي امضاء کرده بودند. وظايف و صلاحيت صبغت الله مجددي مبهم و نا مشخص بود. فهميده نمي شد که "ممثل رياست دولت اسلامي افغانستان" طي دوماه حاکميت خود چه وظايفي را بايد انجام دهد؟ در بند اول موافقت نامه وظيفه هيئات پنجاه نفري، انتقال قدرت از نظام در حال سقوط کابل به مجاهدين وانمود و در مورد زمان آن گفته شده بود که عمليه انتقال قدرت در خلال دوماه به سر ميرسد. درحالي که عمليه انتقال قدرت در يک مراسم رسمي و تشريفاتي بيش از چند ساعت طول نمي کشيد، پس ادامه عمليه انتقال قدرت در خلال دوماه چه مفهومي داشت و پنحاه نفرهيئات همرکاب مجددي چه کاري را در اين مدت اصولاً انجام ميدادند؟

تا پايان روزچهارم ثور ۱۳۷۱، کابل با هجوم يا ورود بي سر و صداي نيروهاي مختلف مجاهدين سقوط کرده بود. فرقه ۵ بگرامي و لواي مستقر در تنگي واغجان لوگر را جناح خلق به نيروهاي حزب اسلامي حکمتيار تسليم کردند. قوت هاي عبدالرشيد دوستم در جنوب کابل با حملات مشترک حزب اسلامي و جناح خلق تار و مار گرديدند. حزب اسلامي و خلقي ها همچنان نيروهاي مخالف خود را در ريشخور و نواحي آن درهم کوبيدند. سپيده دم روزچهارم ثور هزاران نفر از نيروي حزب اسلامي تحت پوشش نيروهاي وزارت داخله و قوت هاي جبار قهرمان داخل شهر شدند و در وزارت داخله، مکروريانها، حوزه هاي امنيتي شهر، شفاخانه چهارصد بستر ارتش، تپه بي بي مهرو، قصر رياست جمهوري و بسياري از نقاط جنوبي و جنوب شرقي شهر کابل جابجا گرديدند. در حالي که نيروهاي احمدشاه مسعود با بخشی از نيروهاي دولتي و عمدتاً متعلق به جناح پرچم و قوت هاي دوستم فرودگاه کابل، گارنيزيون، راديو تلويزيون و نواحي شمال شهر را در دست داشتند. علاوه از اين نيروها، افراد مسلح ساير احزاب تا اين زمان وارد کابل شده بودند. حزب وحدت اسلامي، اتحاداسلامي، حرکت اسلامي، حزب اسلامي مولوي خالص، حرکت انقلاب اسلامي، محاذ ملي اسلامي و جبهه نجات ملي مناطقي را در حومه ها و ساحات غربي و شرقي شهر بدست آورده بودند. کمربند هاي امنيتي اطراف کابل شکسته بود و ديگر مانعي براي ورود گروه هاي مسلح وجود نداشت.

در چنین وضعیتی، وقوع جنگ اجتناب ناپذير مي نمود. جنگ در سحرگاه پنجم ثور ۱۳۷۱ در پايتخت آغاز گرديد. جنگ پایان نیافته بود که گلبدين حکمتيار ظهر آن روز (۵ ثور ۱۳۷۱) از پيروزي انقلاب اسلامي و فتح کابل سخن گفت و این پیروزی را در کنفرانس مطبوعاتي که توسط مخابره از جنوب کابل با خبرنگاران در پشاور برگزار کرده بود، اعلان کرد. اما شامگاه آن روز از رادیو و تلویزیون دولتی این اعلامیه را دکترعبدالرحمن و دکترنجیب الله مجددی به زبان پشتو و فارسی خواندند:

بسم الله الرحمن الرحيم

ابلاغيه شماره يک شوراي رهبري جهادي

امروز صبح پنج ثور ۱۳۷۱ شوراي رهبري جهادي تشکيل جلسه فوق العاده داده فيصله بعمل آوردند تا غرض تأمين امنيت در شهر کابل و حفظ جان و مال ناموس ساکنان آن به همه مجاهدين و قواي مسلح دستور داده مي شود که از اوامر اداره کميسيون امنيتي کابل محترم دکتور نجيب الله مجددي، محترم جنرال عبدالرحيم وردک، محترم قوماندان عبدالحق، محترم قوماندان مولوي صديق الله، محترم قوماندان حاجي شيرعلم و گروپ هاي مسلح قوماندان احمد شاه مسعود وزير دفاع حکومت اسلامي اطاعت نمود ه امنيت را در شهر و مراکز استراتيژيکي شهر کابل تأمين و از اوامر آن سرکشي ننمايد. تأکيد ميشود که برادراحمد شاه مسعود فوراً بکار خويش آغاز کند. والسلام

حضرت صبغت الله مجددي - رئيس دولت اسلامي افغانستان

بعد از نشر اولين ابلاغيه حکومت انتقالي مجاهدين آتش جنگ به سردي گراييد. تبليغات راديو تلويزيون روحيه جنگجويان حزب اسلامي و متحدين شانرا در حزب دمکراتيک خلق تضعيف کرد. آنها تا پايان روز هفتم ثور از مرکز شهر کابل خارج گرديده در مناطق ريشخور، سيد نورمحمدشاه مينه، بني حصار، تپه هاي شينه و قسمت هاي اخير تپه مرنجان و حومه هاي جنوبي و جنوب شرقي شهر جابجا شدند.

با شعله ورشدن آتش جنگ در کابل، تلاش براي آتش بس و مصالحه در پاکستان آغاز شد. ترکي الفيصل رئيس استخبارات عربستان سعودي به اسلام آباد آمد تا براي برقراري آتش بس ميانجگري کند. نواز شريف صدراعظم پاکستان تماس هاي مداوم را با رهبران تنظیم ها برقرار ساخت. او با حکمتيار از طريق مخابره گفتگو کرد و از او خواست تا با آتش بس موافقه کند. موافقت نامه آتش بس با فشار شهزاده ترکي الفيصل و نواز شريف ميان مولوي سرفراز و قطب الدين هلال به نمايندگي از استاد رباني و حکمتیار به امضاء رسيد. آتش بس هرچند بصورت درست رعايت نشد اما حداقل زمينه براي ورود صبغت الله مجددي به پايتخت و انتقال قدرت در يک مراسم ظاهري و تشريفاتي مساعد گرديد.

صبغت الله مجددي صبحگاه هفتم ثور ۱۳۷۱ با کاروان بزرگي از اعضاي شوراي انتقال قدرت و ده ها نفر اعضاي احزاب اسلامي، پشاور را به مقصد کابل ترک کرد. در حالي که کاروان صبغت الله مجددي در چند صد متري مرز تورخم رسيده بود، چرخبال حامل جنرال جاويد ناصر رئيس آي اس آي به آن محل فرود آمد و مجددي را تا آنطرف دروازه سرحدي تورخم در داخل خاک افغانستان همراهي کرد. شايد هدف جنرال جاويد ناصرآن بود تا دنيا حرکت آن روز او را در تورخم با حرکت جنرال بوريس گروموف قوماندان نيروهاي شوروي که در ۲۶ دلو ۱۳۶۷ در حيرتان انجام داد، به مقايسه بگيرد. و شايد رئيس آي اس آي خواست تا پيروزي سازمان خود را در جنگ افغانستان عليه شوروي و کمونيزم به نمايش بگذارد!

صبغت الله مجددي ظهر هشتم ثور در حالي که با شلیک هزاران گلوله گروه هاي مسلح استقبال گرديد، وارد شهر کابل شد و ساعت پنج عصرآن روز قدرت را رسماً از دولت گذشته تحويل گرفت. انتقال قدرت شکل تشريفاتي و نمايشي داشت. نه عبدالرحيم هاتف معاون رئيس جمهور به عنوان تسليم کننده قدرت صاحب حاکميت و اقتدار بود و نه صبغت الله مجددي به عنوان تسليم گيرنده قدرت مي توانست صاحب اقتدار و صلاحيت در دولت جديد گردد. قدرت عملاً روزهاي قبل ميان گروه ها و نيروهاي مختلف در پايتخت تقسيم شده بود.

در محفل انتقال قدرت که در ساختمان وزارت خارجه تدوير يافته بود عبدالرحيم هاتف کفيل رياست جمهوري، فضل الحق خالقيار صدراعظم و عبدالکريم شادان قاضي القضات وقت، با سخنراني هاي خود انتقال قدرت و تشکيل حکومت مجاهدين را به حضرت مجددي تبريک گفتند. شادان در اظهارات خود گفت: با تشريف آوري شما برادران مجاهد يک دهه خون ريزي در کشور پايان يافت؛ اما در فرداي آن روز توسط افراد مسلح در منزلش به قتل رسيد. صبغت الله مجددي پيروزي جهاد و تشکيل دولت اسلامي را تبريک گفت و براي همه اعضاي رژيم اسبق عفو عمومي اعلان کرد.

به دیگران بفرستید

دیدگاه ها در بارۀ این نوشته