انگلس در بارۀ «افغانستان»!

۱۹ جدی (دی) ۱۳۹۵

فریدریک انگلس یکی از بنیانگذاران جنبش کمونیستی و نظریه پرداز اندیشه مارکسیزم در سال ۱۸۵۷ مقاله جالبی در مورد «افغانستان» به رشته تحریر در آورده که در سال ۱۸۵۸ در سایکلوپیدیای جدید امریکا به نشر رسیده است.

قرار معلوم حمید محوی در سال ۱۹۷۷ مجموعه مقالات مارکس و انگلس در باره آسیا را  زیر عنوان «استعمار در آسیا» از فرانسوی به پارسی برگردانیده که مقاله «افغانستان» در فهرست ۱۳ آن زیر عنوان «برگزیده ای از مقاله افغانستان» قرار دارد. از پراگراف اول آن که شامل معلومات جالبی در مورد افغانستان آن روزی است، حدود ۵ سطر آن ترجمه شده است... صرفنظر از اینکه غلطی های فراوانی در ترجمه دیده می شود، معلومات تاریخی این پراگراف را خدمت دوستان تقدیم میدارم تا بصورت واضح دیده شود که منظور از افغانستان در آن سال ها کدام مناطق یا ولایات بوده است (لینک اصل مقاله و برگردان آن در پایین داده شده است):

افغانستان

————

افغانستان یک مملکت گسترده آسیایی در شمالغرب هند، در بین پارس و هندیها و در جهت دیگر در بین هندوکش و بحر هند قرار دارد. سابقا دربرگیرنده ولایات خراسان و کوهستان مربوط فارس یکجا با هرات، بلوچستان، کشمیر، سند و یک بخش قابل توجه پنجاب بوده است. محدوده فعلی آن حدود ۴ ملیون باشنده دارد...

در کنار هندوکش که ادامه هیمالیاست، سلسله کوه دیگری بنام کوههای سلیمان در جنوبغرب قرار دارد؛ در بین افغانستان و بلخ سلسله ای وجود دارد که پاروپامیزاد نامیده شده و معلومات اندکی در مورد آن در نزد اروپاییان وجود دارد. تعداد دریا های آن اندک است؛ دریا های هلمند و کابل مهم ترین آنهاست. این دریا ها از هندوکش سرچشمه می گیرند، دریای کابل بطرف شرق جریان داشته و در جوار اتک به اندوس می ریزد؛ دریای هلمند بطرف غرب جریان داشته و پس از نواحی سیستان در جهیل زره می ریزد. دریای هلمند خاصیت لبریزی سواحل خود مانند نیل را داشته و منبع حاصل خیزی خاک ها به شمار می رود، در حالیکه در ورای محدوده طغیان آن فقط دشت های ریگزار وجود دارد.

شهر های عمده افغانستان کابل (مرکز)، غزنی، پشاور و کندهار است. کابل شهر خوبی است که در عرض البلد ۳۴ درجه و ۱۰ دقیقه شمالی و طول البلد ۶۰ درجه و ۴۳ دقیقه شرقی در کنار دریای کابل قرار دارد. تعمیرات آن چوبی، پاک و بزرگ است، شهر با باغستان های زیبا محاط گردیده که یک منظره بسیار مرغوب می سازد. در اطراف شهر روستا ها قرار داشته و در وسط یک جلگه بزرگ با کوههای نسبتا کم ارتفاع قرار دارد. قبر بابر امپراتور، بنای تاریخی عمده آن است. پشاور یک شهر بزرگ با نفوس تخمینی ۱۰۰ هزار است. غزنی یک شهر مشهور باستانی است که زمانی مرکز سلطان محمود بزرگ بوده، حالت شکوه آن از بین رفته و فعلا یک محل فقیرانه است. در جوار آن مقبره محمود قرار دارد. کندهار در سالهای ۱۷۵۴ بنیانگذاری شده و در ساحه یک شهر قدیمی قرار دارد. کندهار برای چند سال به حیث مرکز بوده است؛ اما در ۱۷۷۴ مرکز حکومت به کابل انتقال داده می شود. کندهار حدود ۱۰۰ هزار باشنده دارد. در نزدیک شهر مقبره شاه احمد بنیانگذار شهر قرار دارد، یک پناگاه مقدس که حتی شاه نمی تواند یک مجرمی را که در محوطه آن پناه گیرد، گرفتار نماید.  

———————————————————————————————————————-

لینک اصل مقاله به زبان انگلیسی:

https://www.marxists.org/archive/marx/works/1857/afghanistan/index.htm

لینک ترجمه مقالات توسط حمید محوی:

http://toufan.org/Ketabkhaneh/colonialisme.pdf

نام

دیدگاه

جای حرف دارید.

شمارۀ رَمز را وارد کنید. اگر زمان اعتبارش تمام شد، لطفا صفحه را تازه (Refresh) کنید و شمارۀ نو را وارد کنید.