مهاتما گاندی، پرچمدار مبارزه در راه آزادی، عدالت و برابری در شبه قارۀ هندوستان

۹ جوزا (خُرداد) ۱۳۹۵

هندوستان یکی از کشور های پرنفوس در آسیای میانه است که از لحاظ جمعیت بعداز چین در در ردیف دومین کشور پر نفوس دنیا قرار دارد.

نکتۀ در خور تامل این است کشور که بیشتر از 1.3 ملیارد نفوس دارد چگونه رهبری میشود که حتا صدای یک شلیک گلوله درمیان این سه ملیارد نفوس به گوش نمیرسد؛ واقعا این آرامش مردمی درهندوستان سوال های زیادی  را در ذهنم ایجاد می کند.

تا در این مورد به پیشینۀ تاریخی مبارزه نجات بخش  رهبر اسطوره ای هندوستان مراجعه کنم تا درمورد رهبری ومدیرت نگاه ژرف داشته باشم؛ زمانیکه کتاب را بازکردم که درمورد نظام سیاسی هندوستان توسط (  Political System of India RC.AGarwal 1986  By ) نوشته شده بود  که جز کار تحقیقی ام نیز به شمار میرفت مطالعه خویش را اغاز کردم، در آغاز این کتاب تاریخ مبارزات رهبران هندوستان بیشتر تمرکز یافته بود.

البته باید گفت که قبل از گاندی، رهبران نامدار دیگری به نام های LokmanyaTilak  و M.N Roy که از برجسته ترین مردان  مبارز در تاریخ هند به شما می روند و در واقع سرچشمۀ جنبش های مردمی توسط این  دو شخصیت آغاز گردید و گاندی با روش مبارزۀ نرم و تبیعت از آنها حکومت استعمار انگلیس را مجبور به عقب نشینی از کشور خود کرد.

 واین جنبش عامل اش بی عدالتی ، رهبران حکومت انگلیس در سرزمین هند بود که از جمله میتوان  به یک مورد برجسته آن اشاره کرد که  بیشتر ین بودجه حکومت هند  را  رهبران انگلیس  برای افسران وکارمندان تقاعد یافته اختصاص داده بود درحالیکه مردم هند در بد ترین حالت فقر قراداشتند  وازطرف دیگر هند را از خود کفا شدن باز داشته بود نمی گذاشت که مردم هند برسرپا خود ایستاده شود و کمترین امتیاز را به سربازان هندی وبیشترین امتیاز را به سربازان انگلیس در نظر گرفته بود.

‌علاوه بر این کشور انگلیس  تمام تولیدات خود را به قیمت گزاف برای مردم هند به فروش می رساند که این نابسامانی وبی عدالتیهای آشکار خشم مردم مردم هند را بالا برد و جنبش های مردمی در هند ریشه پیدا کرد تا به مبارزات خویش ادامه بدهند.

 در این مبارزات وجنبش های مردمی  قبل از گاندی نقش بیشتر را M.N Roy  و LokmanyaTilak داشت ،این مردان مباز و آزادی خواه آغاز گر جنبش های مردم در  سرزمین هند شده بودند برای مبارزات از قبل سنجیده مهماتما گاندی در قبال بی عدالتی حکومت دوصد ساله انگلیس  در هندوستا ن  که  بعداز LokmanyaTilak  مهاتما گاندی این جنبش هاره باهم  منسجم کردهرهبری کردوقوت بیشتر بخشید  وسرانجام حکومت بریتانیا را تسلیم خود ساخت. پس از آناستقلال هندوستان را درسال 1947 به دست اورد وصفحه جدید را برای مردم هند بازگرد ومردم هندوستان را از زیر یوغ استعمار بریتانیای وقت نجات داد این سیاست نرم  وخردمندانۀ  گاندی سبب شد تا به یکی از بزرگترین لقب رهبران جهان را به خود اختصاص بدهد .

وحال می پردازم به شیوه های رهبری ومدیرت خوب مهماتما گاندی در هند ، زمانیکه من به عنوان یک دانشجو به نفوس ،‌اقوام مختلف، فرهنگ مختلف، ‌ادیان متفاوت، زبان های مختلف، نگاه کردم، امنیت  وارامش مردمی راه متوجه ساخت  این مدیریت ورهبری الگو از رهبر کریسماتیک هند (گاندی ) الگو گرفته است که در این زمنیه به مدیرت وطرز دولت داری خوب مهماتما گاندی افتیدم لازم میدانم تا نکات چندی از ویژه گی رهبریت گاندی را تذکر دهم :

مهاتما گاندی با وجود اینکه جسما خیلی ضعیف ، لاغر وانسان ناتوان به نظر میخورد؛ اما منطق رهبری ومدیریت اش را از جمله بزرگترین رهبران دنیا یافتم که چگونه توانست این جمعیت بزرگ را مدیرت، سازماندهی ... و سر انجام کشتی شکسته یی این کشور را به ساحل امن و ترقی برساند.

بعداز اینکه گاندی استقلال هند خود را درسال1947 به دست به دست اورد وخواهان یک حکومت مستقل، آزاد ،‌یک دولت دموکرات بود ، شیوۀ نظام سیاسی گاندی از دیدگاه اجتماعی وطبق موازین اجتماعی مسوول هرگونه  بی عدالتی ، عدم خشونت  ودسپلین اجتماعی فوق العاده شکل میداد.

گاندی بعداز اینکه استقلال هند را به دست آورد،‌بی عدالتی ، تعصب وحقارت را در زمان عسکری خود در افریقا تجربه کرده بود همیشه این خاطره را  در ذهن خود می پروراند تا به این بی عدالتی دراجتماع نقطه پایان داده شود  و خواهان یک عدالت اجتماعی در هندوستان شد.

باوجود اینکه در زمان که گاندی استقلال هند را به دست آورد هند یگانه کشوری بود که قشربندی اجتماعی را در درون خود داشت وگاندی خواهان لغو این قشر بندی اجتماعی شد؛ یگانه  فرد تحصیل کرده طبقه پایین که به کاست نجس( نجیسا )  متعلق بود به نام داکتر همبد گر شامل نظام خود ساخت و اصلاحیت لغو قشر بندی اجتماعی یاهمان سیستیم طبقاتی را به دست داکتر همبدگر داد ونامبرده را به حیث مدیرقانون  جدید هندوستان تعیین نمود وی تغییرات کلی را درسرزمین هندوستان به وجود بیاورد که سرانجام درماده (15 ) قانون اساسی هندوستان تذکر داده شد که دیکر قشربندی اجتماعی در سرزمین هندوستا ن وجود ندارد وهمه مردم هندوستان از یک مساوات کلی برخوردار است.

 در مبارزات گاندی شخصیت های  بزرگ هند دیگر؛ مانند خان عبدالغفار خان ، محمد علی جناح ،‌ وجواهر لعل نهرو کسانی بودند که با گاندی همکاری وهمیاری میکردند ، نکته جالب اینکه میخواهم به یک نقل قول گاندی اشاره کنم ، بعداز استقلال هند ،‌زمانیکه محمد علی جناح خواهان یک کشور مستقل به نام پاکستان شد ،‌مهماتما گاندی برایش گفت بیایید جناح صاحب از تجزیه هند زیرنام پاکستان صرف نظر کنید وهرآنچه میخواهد ما در خدمت هستیم وهند را بگذارید رنگارنگ ومانند یک بوستان باشد  که هند به مانند یک شبه قاره ویک مرد بزرگ در آسیا باقی مانده و به عنوان یک قدرت بزرگ اقتصادی و فرهنگی..  در جغرافیای جهان عرض وجود کند ،‌ نگذارید هند تجزیه شود ،‌وی گفت هند؛ مانند بدن یک انسان می ماند که دو دست  ودو پای دارد اگر شما یک دست هند که پاکستان  ویک دست دیگر هند بنگلدیش است قطع کنید هند به یک انسان معیوب تبدیل میشود،‌این همدلی وهمدیگری پذیری مهاتما گاندی نشان های خرد وتوانمندی فکری اورا نشان میدهد وی با داشتن چنین دیدگاه های بلند و سنجیده اش توانست نظام فروریخته هند را ترمیم و به  یک سیستم همه شمول تدبیل کند که دران همه مردم هند خود را در یک تصویر مساوات دیده واز حقوق شهروندی خود دراین سرزمین به نام هند مستفید شوند .

وحال میخواهم به طرز وشیوه های حکومت داری خوب مهاتما گاندی مرد اسطوره ای هند در سرزمین هند به صور ت فشرده اشاراتی داشته باشم:

• شیوه دولت داری  طوری باشد که حاکمیت قانون به درستی تعریف وجایگاه خود را حفظ کرده، هرگونه افراطیت ، زور گوی ،‌بی عدالتی ،‌تعصب‌مهار وازبین برده شود .
• حکومت که به وجود میاید باید قدرت وحاکمیت خود را از مردم کسب نماید؛ زیرا مردم است که این حکومت رامیسازد .
• به برادری، برابری ، مساوات و آزادی فردی احترام واهمیت داده شود .
• به تمام طبقات مختلف جامعه ،‌  درقسمت فرهنگ ، مذهب ،‌زبان ،‌ازادی  وانکشاف جامعه دولت سهم فعال داشته باشد وتوجه لازم را به آ معطوف بدارد .
• خودکفائی هدف اصلی تمام طبقات هند باید باشد تا دیگر دست ملت هند به کشور های دیگر دراز نباشد .
• تمام  فرهنگ دیرینه وبومی سرزمین هند زنده نگه داشته و احیا شود ودرقمست رشد وشگوفائی آن توجه لازم صورت گیرد .
• حکومت های محلی در چهار چوکات حکومت مرکزی مستقل به کار خود فعالیت نماید .
• به امتیاز طلبی، تنش های درونی ، کشمکش های دینی ومذهبی  نقطه پایان داده شودتمام مردم هند زیرنام وحدت ملی هند فعالیت کنند.
• مردم روستا باید به پیشه های اصلی خود که زراعت، دست بافی ، دام داری ، گله داری وغیره کار های حرفه ای در روستا تقویت و انکشاف داده شود تا روستا های هند برسر پای خود ایستاده و از یک اقتصاد توانا برخوردار باشند تا روستاها حکومت را به طر ف خود بکشاند نه اینکه چشم روستا نشنیان به طرف حکومت باشد .
• روستان نشیان باید بصورت مساویانه تشویق ونیازمندی های زراعتی انها برااورده شده ودرقسمت بلند رفتن سطح انکشاف زراعت روستا نشینان توجه لازم صورت گیرد که پایه های اساسی اقتصاد یک کشور را زراعت توانا تشکیل میدهد.
• گاندی لباس دست بافی که خودش با چرخه بافته بود از خود شروع کرد وبه عنوان تولید کشور خود به افتخار به  تن کرد وبه تمام مردم هند ورهبران هند  انگیزه داد تا به لباس های تولید  بیرونی نقطه پایان دهند واز تولید کشورخود استفاده کنند که امروز لباس کتان  سفید به عنوان  لباس مفتخر در سرزمین هند محسوب شده و کلای پارلمان ورهبران سیاسی از ان به عنوان نماد مبارزه درمقابل تولیدات خارجی استفاده میکنند.
• گاندی به عنوان یک رهبر کریسماتیک به ملت خود میگفت تمام داشته های مادی ومعنوی خویش را غنی تر بسازید وهند را مانند یک خزانه مادی ومعنوی تبدیل کنید؛ ‌زیرا فرهنگ یک کشور را غنامندی سرمایه مادی ومعنوی او تشکیل میدهد ودرجای دیگر اشاره میکنند که ما یک هند  مانند بوستان از گل های رنگارنگ ویک کشور خود کفا میخواهیم ؛ زیرا هیچ اجنبی نمیاید تا سرزمین ما را به پیشرفت وترقی سوق دهد ؛ پس باید خودمان سرزمین خود را بسازیم که هند به ما وشما تعلق میگیرد ودرجای دیگر گاندی سرزمین وکشور ش را به مادر مثال میاورد وی میگوید که سرزمین زاد گاه ؛مانند یک مادر است چنانگه به مادرخود احترام وارز ش قایل هستید به سرزمین به همان شکل احترام وارزش قایل باشد؛ زیرا  بی احترامی  درمقابل سرزمین بی احترامی به مادر است .
• نظام که در سرزمین هند به وجود امده است نتیجه جان فشانی تمام مردم هند است وباید تمام هند خود را درقبال این مسولیت واین افتخارات که بدست امده است شریک بداند وبه نظام واراده سیاسی هند عشق داشته باشند .

وی اشاره میکند که دولت که  از مردم هراس داشته باشد بدون تردید دموکراسی درآن کشور نهادینه میشود وبه مفهوم اصلی خود عرض اندام نموده ودربین مردم جایگاه ویژه دارد، اگر برعکس درنظام که مردم  از دولت ترس وهراس داشته باشد درحقیقت میتوان گفت که آن نظام، یک نظام استبدادی ،‌دیکتاتور وخود کامه است که به هیچ صورت به نفع مردم نیست و زود از هم میپاشد .

دراخیر میتوان گفت که گاندی از لحاظ فزیکی مرد کوچگ واز لحاظ منطق سیاسی  مرد بزرگ در سرزمین هند بود که نظام سیاسی هند را اساس گذاشت وتفکر عالی گاندی بود که در سرزمین پهناور هندیک نظام مبتنی بر عدالت، برادری، برابری، ‌همدیگر پذیری را اساس گذاشت باشد.

این  طرز تفکر عالی گاندی تاثیر ویژۀ بر ذهنیت نسل روزگار خود و بعد از خودش تا اکنون گذاشته است که همه باهم برادر گونه و با پیروی به قانون اساسی کشور شان....زنده گی میکنند و این امر سبب شده است که هند به عنوان یک کشور آرام و الگوی دموکراسی ره در جهان محسوب شود.

این بود دیدگاه مختصر رهبری ومدیریت مهاتما گاندی در سرزمین هندوستان .

            گلاب میر رحمانی

پژوهشگری مسایل سیاسی –اجتماعی

درمقطع دوکتورا کشور هندوستان  

نام

دیدگاه

جای حرف دارید.

شمارۀ رَمز را وارد کنید. اگر زمان اعتبارش تمام شد، لطفا صفحه را تازه (Refresh) کنید و شمارۀ نو را وارد کنید.