پنج تن از پادشاهان افغانستان خط دیورند را به رسمیت شناخته اند! ادعای کرزی درست نیست!
۲۰ جدی (دی) ۱۳۹۴
بر خلاف آنچه حامد کرزی ادعا میکند که هیچ زمامدار افغانستان خط دیورند را به رسمیت نشناخته است؛ پنج تن از پادشاهان افغانستان خط دیورند را به رسمیت شناخته اند:
۱- امیر عبدالرحمن خان پس از یک ماه مذاکره با سرهینری مارتِمردیورندSir Henry Mortimer Durand وزیر خارجۀ هند بریتانوی معاهده دیورند را در 12 نوامبر 1893 میلادی غرض تعین مرز شرقی و جنوبی افغانستان امضا کرد که به توافقنامۀ دیورند مشهور شد.
۲- پس از وفات امیرعبدالرحمن، پسرش سردارحبیب الله تایید و پذیرش معاهده دیورند را در معاهده 21مارچ 1905 با"لویس دبلیو دن"Loius W.Dane سکرتر امورخارجه حکومت هند برتانوی امضا کرد.
۳- پس از امیر حبیب الله که امان الله خان به سلطنت رسید، توافقنامۀ دیورند را دو بار و در دو معاهدۀ جداگانه تاییدکرد و پذیرفت:
نخستین معاهده امان الله خان با انگلیس ها پس از جنگی که به سومین جنگ افغان و انگلیس و جنگ استقلال مشهور است بنام قرارداد صلح در راولپندی به امضاء رسید. این معاهده در 8 آگست 1919 بنام "عهدنامه صلح فیما بین دولت بهیه برتانیه و دولت مستقله افغانستان"میان علی احمدخان وزیرداخله، "سرهملتن گرانت" سکرتر امور خارجه امضا شد که در مادۀ پنجم آن نگاشته شده است:
«دولت افغانستان سرحد بین هندوستان و افغانستان را که امیر مرحوم قبول نموده بودند قبول مینمایند و نیز متعهد میشوند که قسمت تحدید نشدۀ خط سرحد طرف مغرب خیبر در جاییکه حمله آوری از جانب افغانستان در این زمان واقع شد بواسطه کمیشن دولت بهیه برتانیه تعیین نمایند قبول بکنند عساکر دولت بهیه برتانیه بر آن سمت در مقامات حالیه خود خواهند ماند تا وقتیکه تحدید حدود مذکور بعمل بیاید.»
دومین معاهده میان امان الله خان و انگلیس ها در 22 نومبر 1921 توسط محمود طرزی وزیر خارجه افغانستان و "سرهنری دابس" Sir Henry R.C.Dobbs به امضاء رسید. این معاهده متشکل از 14 ماده بود که در ماده دوم آن مرز دیورند به عنوان مرز رسمی افغانستان و قلمرو هند برتانوی پذیرفته شد. در این ماده گفته می شود:
«دولتین علیتین بالمقابل سرحد هندوستان و افغانستان را بطوریکه دولت علیه افغانستان بموجب ماده پنجم عهدنامه که بتارخ 8 ماه آگست سنه 1919 عیسوی مطابق ذیقعده الحرام سنه 1337 هجری در راولپندی انعقاد یافته است قبول کرده بود، قبول مینماید. . .»
۴- پس از امان الله خان، محمد نادر شاه با بریتانیا به عنوان اولین کشور خارجی مناسبات دیپلوماتیک بر قرار کرد. او برادر خود سردار شاه ولی را به حیث وزیر مختار و نماینده خاص به لندن فرستاد. سپس"سر ریچارد مکوناچی" Richarad Maconachie Sir به عنوان نماینده شاه بریتانیا به کابل آمد.
سردارشاه ولی پس از ورود به لندن از طریق تبادله یاد داشت دیپلوماتیک با "آرتر هیند یر سن" Arthur Henderson وزیر خارجه بریتانیا در 6 جولای 1930 معاهده سال 1921 را مورد تأیید قرار داد. در ماده دوم این یاد داشت گفته می شود:
«در پاسخ [به یاد داشت شما] من نیز افتخار دارم تا رسماً ضبط نمایم که درک ما نیز همین است که این دو معاهده [معاهده 1921 و معاهده تجارتی جون 1923] دارای اعتبار تام بوده و کاملاً مرعی الاجرا میباشند.»
ریچارد مکوناچی پس از ورود به کابل و احراز سفارت از سیاست محمدنادرشاه در مورد آنسوی دیورند میگوید: «هیچگونه مداخله در ساحه ماورای سرحدات افغانستان وجود ندارد و طرز العمل امان الله خان در تخریش ترکستان روسی از یکطرف و هند از جانب دیگر اکنون به کلی متوقف گردیده است. این نوع سیاست و روش مطابق عقل و منطق است و هیچ دلیلی وجود ندارد که در روش صمیمانه آن شک و تردید ایجاد کند»
۵- پس از محمد نادرشاه که پسرش محمد ظاهر به سلطنت افغانستان رسید. توافقنامۀ دیورند تا سال 1949 (یعنی حتی تا دو سال بعد از به وجود آمدن کشور جدیدی به نام پاکستان در نتیجۀ ختم استعمار بریتانیا بر شبه قارۀ هند در سال 1947 ترسایی) مورد پذیرش و تایید شاه موصوف قرار داشت. فقط در این سال بود که شورای ملی افغانستان لغو توافق نامۀ دیورند و سایر توافقنامه ها میان افغانستان و هند بریتانیایی را اعلان کرد.
به دیگران بفرستید
دیدگاه ها در بارۀ این نوشته
| تیمور | 19.01.2023 - 00:28 | ||
فکر میکنم ما بهترست که در درک تاریخ بکوشیم تا اینکه دعوای خاکهای بیگانه را بکنیم. یک وقت قسمت های از افغانستان فعلی هم مربوط بیگانه ها بود، انها بیایند و دعوای دوباره گرفتش ر ا بکنند؟ فهم تاریخ برای ملت ما ضروریست ولی دعوای زمین بیشتر یک اشتباهست چون در ۴۳ سال اخر، ما حتی این محدوده ی که داریم، ازاد و اباد نگه کرده نتوانستیم. | |||
| بکتاش | 13.01.2016 - 22:23 | ||
جناب دستگیر، آن داستان را شنیده اید که "شخصی را در شهر راه نمیدادند ولی اصرار داشت که الاغش را در خانۀ کدخدا میبندد". این داستان "بد نمیشود" شماهم در این شرایط به داستان همان شخص میماند! بد نمیشود اگر شما هم با چشمان باز بیندیشید و از عالم رویا اندکی بیرون شوید. کمی به چهار طرف تان نگاه کنید. ما در کشوری زندگی میکنیم که حاکمیت بر تمامیت ارضی آن سالهاست در اختیار ما نیست. در این حالت ما هنوز ادعای حاکمیت بر تمامیت ارضی دیگران را داشته باشیم؟! کل اگر طبیب بودی، سر خود دوا نمودی! | |||
| اندیشمند | 12.01.2016 - 20:42 | ||
جناب داکتر صاحب غلام دستگیر، این کتاب را در همین آدرس خراسان زمین مطالعه کنید، به نکات مورد سوال شما پاسخ مفصل داده شده است: http://www.khorasanzameen.net/php/pdf/andishmand01.pdf | |||
| داکتر غلام محمد دستگیر | 12.01.2016 - 22:04 | ||
بکتاش صاحب محترم, بد نمیشود اگر پنجده و آق تیپه و...را که جزء خاک ما بود دوباره به ما تعلق گیرد... | |||
| بکتاش | 12.01.2016 - 16:52 | ||
آقای دستگیر، آن کشور هند برتانوی را که شما یاد میکنید سالها پیش به سه کشور مستقل بنگله دیش، هندوستان و پاکستان تقسیم شده است، که از آن جمله پاکستان با ما مرز مشترک دارد. عبدالرحمن در پهلوی امضای پیمان خط دیوند در 1893 میلادی با هند برتانوی، پیمان مرز شمالی کشور را نیز با روسیۀ تزار امضا نمود که در نتیجۀ آن بخش های شمال دریای آمو و پنجده را به روسیه واگذار شد. ولی سالها میشود که آن روسیۀ تزار نیز به چندین کشور مستقل جدید تقسیم شده است، که از آن جمله تاجکستان، ازبکستان و ترکمنستان با افغانستان هم مرز اند. پس به نظر شما چون معاهدات با روسیۀ تزار امضا شده و نه با تاجکستان تزار، ازبکستان تزار و ترکمنستان تزار، باید ما با این سه کشور نیز دعوای مرزی راه بیندازیم و بخش های از خاک ایشان را ادعا نماییم که از ماست؟ | |||
| داکتر غلام محمد دستگیر | 11.01.2016 - 22:04 | ||
محترماچقدر معلومات تاریخی مستند را شما ارائه کرده اید. ولی سوال درینجاست که همه معاهدات با هند برطانوی امضاشده که اکنون وجود ندارد؛ به عبارۀ دیگر این معاهده با هند برطانویست نه با پاکستان برطانوی... | |||
محمد اکرام اندیشمند