لحظات پراضطراب برای افغانستان در لبۀ سرآشیبی
۳۰ سرطان (تیر) ۱۳۹٣
نویسنده: کارلوتا گال و ماتیو روسنبورگ
نیویارک تامز، 14 جولای 2014
مترجم: نورمحمد خرمی
یاد داشت مترجم:
خوانندگان عزیز و ارجمند!
متنی را که مطالعه می فرمایید ، ترجمۀ بدون کم وکاست گزارش کارلوتا گال و ماتیو روسنبورگ از روزنامۀ معتبر نیویارک تایمز، در رابطه با وقایع مربوط به انتخابات سال 2014 ریاست جمهوری افغانستان ؛ مخصوصاً پی آمدهای تقلب وسیع سازمان یافته در این انتخابات است. این گزارش حوادثی بعد ازختم دور اول انتخابات ، تا توافق دو کاندید برسر تفتیش آرا و تشکیل حکومت «وحدت ملی» درپی اعلان نتایج مورد قبول انتخابات را به صورت کرونولوژیک به بررسی گرفته است . به نظر من این یکی از عینی ترین، غیر جانبدارانه ترین و دقیقترین گزارش ها در زمینۀ انتخابات پرسر وصدای افغانستان است. من آنرا چنین یافتم و خواستم با دوستانم و هم آنهاییکه مصروف نگارش وقایعی عمدۀ وبا اهمیت تاریخی کشور به صورت بیطرفانه هستند؛ شریک سازم.
متن گزارش :
برای اولین بار، این آلمانی ها بودند که در رابطه با پخته شدن شرایط برای یک مبارزۀ مرگبار قدرت ناشی از تعمیق بحران انتخاباتی ای که مقامات غربی طی هفته ها خود را ازآن دورنگه داشته بودند؛ هشدار دادند. حدودی بیشتر از یک هفته قبل آنها تهدید نمودند که در صورت اعلان یک جانبۀ دولتی به رهبری عبدالله عبدالله نامزد ریاست جمهوری از جانب والی نیرومند منطقه ( منظور بلخ است – مترجم) ؛ آنها مساعدت مالی خودرا قطع وآموزگاران نظامی خود را از افغانستان بیرون خواهند کشید.
زمان زیادی را در برنه گرفت تا نگرانی آلمانی ها به اثبات نرسد. غضبناک از اعلان یکبارگی نتایج مشکوک ابتدایی در دوشنبه گذشته؛ والی حکومت جداشده را اعلان کرد. هواخواهان دیگر عبدالله ، چنین اعلان اورا تعقیب کردند.
اما هنگامیکه مقامات غربی برای حل معضله دست وپا می زدند، چیزیکه به صدای بلند گفته نه می شد، این بود که تهدید جناح عبدالله از صحبت برای تجویز یک برنامۀ عمل، فراتر رفته بود. عده ای از پیروان عبدالله برای به دست گرفتن کنترول مراکز حکومتی حد اقل درسه ولایت، وبنا به گفتۀ عده ای از آنها و همچنان مسئولین سابق دولتی برای مارش کردن به صوب قصر ریاست جمهوری و اشغال آن ؛ آمادگی می گرفتند.
آنچه به ادامه آمد باز گوکنندۀ شش روز از پرسروصداترین روزها ی افغانستان بعد از حملۀ سال 2001 بود.
گفتگوها و مصاحبه ها با مامورین غربی، دو ستاد انتخاباتی ریاست جمهوری ودیگر مامورین افغانستان ، تفصیل دهنده وبازگو کنندۀ جریاناتی هفته ای بوده اند که ازهر گونه بحران سیاسی قبلی که خطر تشنج وتقابل گروهی ای باز کنندۀ زخمهای جنگ ویرانگر داخلی را درپی داشته اند؛ فراتر رفته بود.
قوماندانان محلی مجاهدین ، با اظهار اطمینان ازاینکه نیروهای امنیتی افغانستان به شمول آنهاییکه که رئیس جمهور کرزی را محافظت می کنند، برآنها آتش نمی گشایند ؛ خواهان اقدام علیه قصر (منظور ارگ است – مترجم) بودند. قوماندانها معتقد بودند که اغلب نیروهای امنیتی با آقای عبدالله همدردی دارند وبرای آقای کرزی بیهوده خواهد که به آنها امر آتش را بدهد.
آقای فضل احمد معنوی ، قاضی سابق دادگاه عالی ویک مشاور انتخاباتی آقای عبدالله اظهار میدارد که قوماندانان ما میگویند :« ما به گرفتن کلید قصر از کمیسیون انتخابات ضرورت نداریم؛ ما میتوانیم برویم و خود آنرا دستیاب کنیم» ، « اگر داکتر عبدالله بلی گفته بودی، چندین ولایت به شمول قصر به دست تیم افتیده بود.»
مطابق به گفتۀ آقای معنوی و دیگران، این تیلفون آقای اوباما به داکتر عبدالله در بامداد سه شنبه گذشته بود که به جلوگیری از یک هجوم برای مبارزۀ ویرانگر قدرت ، مساعدت کرد. آقای اوباما به آقای عبدالله تذکر داد که در مورد گرفتن قدرت حتی فکری هم نکرده و تا آمدن آقای جان کری وزیر امورخارجۀ آن کشور به کابل، آرامش را حفظ کند.
« به گفتۀ آقای معنوی « واقعاً در اینجا حکومت ایالات متحدۀ امریکا نیکی بزرگی به مردم افغانستان انجام داد،». « اگراین تماس تیلفونی با داکتر عبدالله نمی بود، این (غایله –مترجم) توقف نمی کرد.»
آقای جیمس بی. کونینگهام سفیر ایالات متحدۀ امریکا مقیم کابل نمی خواهد به صورت مستقیم تأیید نماید که مامورین امریکایی از پلان مارش به صوب قصر (ارگ ) قبل ازتماس آقای اوبا ما و آقای کری (با عبدالله) آگاهی داشتند. اما اواحساس یک وضعییت اظطرار سهمگین را تأئید می کند.
دلیل اینکه ما با عجله مداخله کردیم ، این بود تا از ایشان بخواهیم که فکرکردن در این مسیررا قطع کنند ، و من به این امرموافقم، که این « یک مصیبت برای کشور میبود،» آقای کونینگهام در مصاحبۀ با یک گروپ کوچکی از رپورتران؛ اضافه کرد که: « این یک موضوعی به قدر کافی جدی بود که رئیس جمهور ایالات متحدۀ امریکا ووزیرخارجه را به خود مشغول کرده بود، و این یک واقعۀ روز مره نیست.»
در جریان یک هم آیش سیاسی در روز تماس ( منظور تماس تیلفونی اوباما با عبدالله است – مترجم)، آقای عبدالله در مبارزه اش به منظور جلوگیری از مارش هواخوهانش به جانب قصر؛ به تهدیدات امریکا استناد کرد. با تضرع و اشک چشم وی خواستار حوصله مندی آنها شده اظهار داشت که آقای کری به زودی به افغانستان خواهد آمد و باید صبر کنند و ببینند که چگونه توافقی میان او ورقیبش اشرف غنی حاصل خواهد شد.
. حاضرین براو فریاد میزدندو اودرحالیکه غریو صدا های جمعیت بلند و بلند تر می شد، ستیژ را ترک کرد
ازآغاز، دپلوماتها و مشاهدین انتخابات میدانستند که علایم مشهود از تقلب گسترده دراین انتخابات وجود دارد. بعد از راپور های آزاردهندۀ دور اول انتخابات در ماه اپریل؛ در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری به روز 14 جون ،اوضاع به شدت متشنج گردید.
آنروز، هنگامی که کمیسیون انتخابات یک سطح اشتراک هفت ملیونی را اعلام کرد؛و این به مراتب بالاتر از سطح توقع و قابل قبول بادرنظرداشت راپور های مشاهدین ازمراکز رأی گیری در سراسر کشور بود؛ درهمان آوان ، این اعلان نه تنها برای آقای عبدالله بلکه برای عده ای از مامورین بین المللی نیز شبه بر انگیزبود.
درهفته های بعدی آقای عبدالله بر ادعای خود مبنی برتنظیم ملیونها رأی تقلبی که به ادعای او،از طرف کمپاین آقای غنی، مسئولین کمیسیون ملی انتخابات وشخص رئیس جمهورکرزی سازمان دهی شده ؛ تأکید می ورزید. آقای غنی بیشتر اوقات،به استثنای رد ادعاهای جانب مقابل و اینکه او خود را متعهد به اطاعت از عملیۀ کمیسیون می داند؛ خاموشی حساب شده ای را درپیش گرفت.
آقای عبدالله به افشای شواهد، به شمول صداها ی ضبط شده از صحبتهای تیلفونی ای پرداخت که به ادعای مامورین کمپاین وی مربوط به یک عضو ارشد کمیسیون انتخابات بوده که به کارمندان مربوطه اش در مورد مملو ساختن صندوق های آرا ، هدایت میداده است . کمیشنر متهم از وظیفه استعفا کرد ولیکن کمیسیون انتخابات سایر تقاضا های عبدالله را رد کرد.
بالاخره، دوشنبه هفتۀ گذشته، کمیسیون مستقل انتخابات نتایج ابتدایی دور دوم انتخابات را درحالی اعلام کرد که هنوز گفتگوی هردو کاندید با ملل متحد درمورد یک بررسی وسیع رأی های تقلبی درجریان بود . آنها آقای غنی را در موقعیت بالاتر از یک میلیون رأی نسبت به عبدالله قرارداده وسطح اشتراک را حتی بالاتر از دور اول، 8.1 میلیون رای دهنده اعلام کردند.
این اعلان عده ای زیادی را متعجب ساخت. یکی از دیپلوماتهای مقیم کابل این را به حمله با خرچنگ بر مساعی ملل متحد به منظور حصول یک توافق یا «تارپیدو کردن» این مساعی مقایسه کرده اظهار داشت که این موضوع « عبدالله رانیز در یک حالت بسیار شکننده در داخل کمپ خودش » قرارداد. دپلومات نامبرده و همچنان مامورینی که با آنها در رابطه با این بحران مصاحبه شده است؛ معلومات شانرا به شرطی که از آنها نامی گرفته نشود ، با مصاحبه کنندگان در میان گذاشته اند.
وقتی که طرفداران عبدالله دست به تبلیغات وسیع برای اقدام عملی خود زدند، آلمانها وبه تعقیب آنها سایر غربیها زنگهای هشدار خود را به صدا در آوردند. بعداً آقای اوباما پا پیش گذاشته وزمان شمارش معکوس سه روزه تا رسیدن آقای کری آغاز شد.
با اینکه مامورین افغان محتاطانه اظهار می داشتند که آقای عبدالله شخصاً خواهان دست به سلاح بردن کسی به نمایندگی از وی نیست ، او به صورت علنی درمسیر یک خط باریک گام می گذاشت . با اینکه او سعی در آرامش حامیان خود داشت، ولی همچنان تأکید بر این داشت که او برندۀ واقعی انتخابات تشخیص داده خواهدشد. و وی حق اعلان یک جانبۀ حکومت را برای خود محفوظ می داند؛ اگر مذاکرات با آقای کری به صورت رضایت بخش موضوع ادعای او مبنی برتقلب در انتخابات را مطمح نظر قرارندهد.
مامورین مربط امریکایی گفتند که آقای کری که پروازش اندکی پیشتر از نیمۀ شب مواصلت کرد، ساعات اولیۀ روز جمعه را با آقای کونینگهام وسایر مامورین سفارت امریکا صرف بحث در بارۀ وضع وراه های حل احتمالی نمود. آقای کونینگهام گفت: « نتیجه از قبل معین نبود» و « درحقیقت یک بن بست وجود داشت هنگامیکه او ( کری) مواصلت ورزید.»
وقتی حدود ساعت سه صبح جلسه خاتمه یافت، آقای کری ودیگر مامورین برای چند ساعت قبل ازین که به یک پروگرام ضیق رهسپار شوند؛ به خواب رفتند. این پروگرام شامل ملاقات ها با آقای عبدالله، آقای غنی ، آقای کرزی و هم جنان باعده ای از مامورین افغانی و غربی بود.
بیشتر ساعات روز جمعه در شنیدن نگرانی های افغانها سپری شد. آن شب راآقای کری در جمع مامورین امریکایی و ملل متحدبرای ترتیب یک برنامۀ فشرده برای فردا که او باید در سفارت امریکا میان دوگروه در اتاق های جداگانۀ ملاقات های سفارت به هدف رسیدن به توافق برپا می کرد؛ سپری نمود. اقامتگاه آقای کونینگهام در طبقۀ دوم سفارت ،باید به منظور صحبت های خصوصی مورد استفاده قرار می گرفت.
مشکلی دیگر در راه مذاکرات ، رمضان بود و اینکه کاندیدان و همکارانشان از طلوع تا غروب روزۀ ماه مقدس اسلامی را رعایت می کردند.
مطابق به اظهارات آقای معنوی؛ مذاکرات روز شنبه عمدتاًدربرگیرندۀ تفصیلات درمورد تفتیش آرای دور دوم انتخابات بود. آقای عبدالله تأکید بر رسی آن صندوق هایی را داشت که آرای بیشتر از 93 درصدآن مربوط به یک کاندید بوده باشد. آقای غنی آنرا رد نموده احتمالاً خواهان بررسی تمام آرای ریخته شده گردیده باشد.
بعد ازینکه درین رابطه تفاهم به عمل آمد ، در سایر بخش ها به آسانی توافق حاصل شد ، باوجودیکه این توافق در برگیرندۀ یک طرح فراگیر برای تغیر شکل دولت در چندسال آینده ودر کوتاه مدت توافق برسر تشکیل یک دولت وحدت ملی بعد ازتکمیل پروسۀ تفتیش و اعلان نتیجۀ انتخابات نیز بود.
آقای معنوی می گوید که مطابق این توافق؛ کاندید برنده، رئیس جمهور و رقیب آن ویا کسی را که او نامزدمی نماید، به حیث رئیس کمیتۀ اجرائیه یا چیف اکزی کیوتیف، که امور اجرائیوی دولت را رهبری می کند، تعین می گردد. وزرای امور امنیتی ( وزیر دفاع،وزیر داخله و رئیس عمومی امنیت ملی – مترجم) برای سه ماه به کار خود اادامه می دهند . رئیس کمیتۀ اجرائیه برای دوسال ایفای وظیفه کرده وبه تعقیب آن قانون اساسی تعدیل و مقام نخست وزیری ایجاد می گردد. همچنان درهردو کمیسیون انتخاباتی نیز اصلاحات به وجود آورده می شود.
آقای کونینگهام میگوید که آقای غنی وآقای عبدالله درجریان روز چند ین مرتبه بطور همزمان در عین عمارت حضور داشته اند. مگر دپلوماتهای امریکایی آنها را جدا ازهم نگه می داشتند « نه به خاطر اینکه با روبرو شدن آنها به همدیگر خطری متصور بود، بلکه ما می میخواستیم مباحثات تا آخر بصورت جداگانه به پیش برده شود.»
آقای کوننیگهام اظهار میدارد که ما میخواستیم با بدست آمدن توافق « از هردو مطالبه نمایم که آنها، آنرا تصدیق نمایند، در حقیقت امر نیزچنین شد.»
آقای عبدالله تصمیم نهایی خود را بعد ختم طعام شام رمضان که به نام افطار یاد میشود و در اتاق نشست سفیر آماده شده بود، اتخاذ کرد.
آقای غنی تا آن هنگام جهت افطار به دفتر کمپاین خود که در نزدیکی ها موقعیت داشت رفته بود. سفیر کونینگهام می گوید : «ما از او خواستیم که برگردد»، هردو رقیب با هم نشستند و بر توافق حاصل شده مهر تأیید گذاشتند.
آقای عبدالله وآقای غنی ، بعد از هفته ها احساس بد بینی میان کمپ هایشان ، یکدیگر را بعد از رسیدن به توافق در اتاق نشیمن در آغوش کشیدند. آنها کمی بعد ترو درختم یک کنفرانس مطبوعاتی مشترک که طی آن توافق خود به مردم افغانستان را اعلام داشتند ؛ نیز چنین کردند.
پیوند اصل نوشته:
http://www.nytimes.com/2014/07/15/world/asia/anxious-moments-for-an-afghanistan-on-the-brink.html
به دیگران بفرستید
دیدگاه ها در بارۀ این نوشته
نورمحمد خرمی