انتخابات، یک گام بلند زنانه!

٢٦ حمل (فروردین) ۱۳۹٣

سهمگیری و اشتراک وسیع و گسترده زنان افغان در انتخابات ریاست جمهوری سال 93 ، پیشتر ازان که فکر جنبش و آگاهی و بیداری زنان را در ذهن من تداعی کند ، پهلو های دیگر این حرکت را در نظرم فرا نمایاند و فکر تأثیر گذاری این حرکت را بر فرهنگ و سنت مردسالار در دیدرس قرار داد .

اغلبا در فرهنگ و سنت اجتماعی ما که حتا اگر فرهنگ مردسالار هم نگوییم ، اما در مردگرایی آن جای هیچ گونه تردیدی باقی نیست ، برخی اصطلاحات ، ضرب المثل ها ، مقوله ها ، وجیزه ها ، سخنان و زبانزد های خاصی وجود دارند که دال بر ارجحیت مرد نسبت به زن است و برتری مرد را بیان می کند ، مانند عهد و قول مردانه ، مرد و مردانه سخن گفتن ، مردانه عمل کردن ، مردی بود مردستان ، و نظایر اینها که در زبان و فرهنگ مردگرای ما ازان فراوان مستعمل است .

البته این اصطلاحات و نقل قول ها و ویژه گی های معین فرهنگی ، محصول دوره های طولانی زندگی اجتماعی در طی تاریخ است که شکل گرفته و موقعیت برتر مرد را در جامعه تحمیل کرده و اندک اندک به گونه ی سیطره فرهنگی و سنتی بر جامعه زنان سایه افگنده و زنان نیز بدان گردن نهاده اند.

اما امروز؛ با تحولات جهانی و تغییراتی که در زندگی فردی و اجتماعی زنان در سراسر گیتی رونما گردیده، در وطن ما نیز تکانه ها و حرکت های نوینی به چشم می نشیند که خبر از زایش امید های جدیدی می دهد که از گوشه و کناره های ناشناخته ی حیات زنان ، جمع می آیند و نزدیک می شوند . گویی زنان در جایگاهی قرار گرفته اند که جا دارد این فرهنگ و سنت مردگرای را که دست و پایش را بسته است ، درهم ریزند و نقش مُهر سازنده گی خود را در زنده گی فردی و اجتماعی بکوبند . زیرا زنان ما دیگر وارد عرصه ی تاریخ شده اند و آثار ماندگار خود را در عمل می آفرینند و نشان می دهند .

اینک باید در فرازه های از زندگی زنان افغانستان و پیشانه ی فرهنگی که دیگر نمی تواند او را اسیر نگهدارد، بایستی با قلم درشت نوشت : سخن زنانه ، کارنامه زنانه ، خرد زنانه که ناقص نیست ، دست توانای زنانه و گام نیرومند زنانه که می تواند راه مردان را طی کند و سایر قابلیت های زنانه ! چرا که در همین حرکت جدید زنان ( انتخابات 93 ) این زنان افغانستان بودند که گام بلند زنانه را در انتخابات ریاست جمهوری برداشتند و در انتخابات آن چنان ترس آور و رعب آفرین که دشمنان زنان ازان جهنم وحشتناکی خلق کرده بودند ، اما زنان بدون کوچکترین هراسی ، شجاع و نترس ، دران اشتراک ورزیدند و گام بلند زنانه را برداشتند و زمینی را که در زیر پای های همگان از ترس انفجار و انتحار به خود می لرزید ، به صبر و آرامش دعوت کردند و در برابر تُند بار و تگرگ ، از چادر فقر و بی نوایی خویش سپر بر سر کردند . این زنان نه تنها در انتخابات و سیاست و دولتمداری تأثیر عمیق نهادند ، که فرهنگ مردگرای را ناگزیر به مدارا و بردبادی ایستانیدند و فرهنگ نوینی خلق کردند و کلمه زن و زنانه را وارد حماسه زنده گی اجتماعی گردانیدند .

زنان با عملکرد زنانه خویش ، دوست و دشمن را به یکسان حیرت زده کردند ، رهبران سیاسی جهان از امریکا گرفته تا اروپا همه از اعجاب شادباش گفتند و دشمنان زنان خصوصا در منطقه جغرافیای خود ما از خشم به خود لرزیدند .

زنان با کارنامه درخشان خویش به فرهنگ مردسالار تنه زدند ، و زن وار سخن گفتند و عمل کردند ، و اینها در واقع ، زنانی بودند زنستان ! که زن وار ایستادند و زن وار از پا ننشستند و نخواهند نشست . جا دارد که فرهنگ مرد گرای حاشیه های ناهموار و زن ستیزانه ی خویش را برچیند و قلمزنان فرهنگ و زبان در کاربرد واژه گان دقت و غور لازم به عمل آرند و جای برحق زنان را درین فرهنگ مردگرای باز کنند.

ــ انتخابات 93 نشان داد که زنان شجاع اند ، که زنان امیدوار اند ، که زنان از اندک اندک به سوی کثرت کثرت می روند ، که زنان پیگیر و پیوسته اند ، که زنان روزنه های کوچک را به امید فردا های بزرگ باز نگهمیدارند ، که زنان مأیوس نمی شوند ، که زنان خوشبین اند و این خوشبینی آنان را قوت می دهد ، چه یأس ره به جایی نخواهد برد .

ــ انتخابات 93 نشان داد که اگر زنان کار منظم و سیستماتیک را پیش ببرند و حضور شهروندی خود را هرچه بیشتر در جامعه گسترش دهند ، در یدست آوردن اهداف خویش کامیاب تر اند . تشکل و ساختار گرایی ، برنامه ریزی و کار در میان نوباوه گان و جوانان ، راههای رسیدن به خواسته های شان را سریع تر می سازد.

ــ انتخابات 93 نشان داد که زنان می توانند عمل کنند ، تغییر بیاورند ، تحول ایجاد کنند ، زندان سنت ها را در هم ریزند و سنت زن ستیزی را به سنت زن پسندی و زن برابری تبدیل کنند . هر آنجا که حرکت زن ناباورانه است ، متوقف گردانند و یک گام بلند زنانه بردارند .

بعضی ها می گویند این نوع بینش و نگاه به موقعیت زنان افغانستان بسیار خوشبینانه و ساده لوحانه است . این حرکت بزرگ و وسیع زنانه هنوز از پختگی و آگاهی لازم برخوردار نیست و انگیزه اشتراک آنها در انتخابات از روی خود آگاهی و بیداری زنانه نه ، بلکه عوامل دیگری چون تشکل ها و گروه های سیاسی بازهم مردانه است که در پشت سر این حرکت ایستاده اند . آنها با انگیزه ی آگاهی از حقوق شهروندی و امتیاز خواهی مدنی خود بسیج نشده اند و پیوستاری این گونه حرکت ها در آینده قطعی نیست.

در ادعای بالا، البته که گوشه های از واقعیت به چشم می خورند ، ولی نباید فراموش کرد که این خوشبینی نه چندان بی پایه است . زیرا که بیداری زنان هنوز در آغاز راه قرار دارد و این آغاز مبارک ، حد اقل به آنها این آگاهی را بخشیده است که وجود آنها ، حضور آنها و به عرصه اجتماع پرتاب شدن آنها ، که همواره انکار می گردیده ، دیگر انکار شدنی نیست و اینک آنها به مثابه ی شهروندان مساوی الحقوق در میدان جامعه حضور دارند و نه تنها ارزش وجودی ، که ارزش حقوقی ، مدنی و شهروندی دارند و زنان نیز خود بر این ارزش آگاهی یافته اند.

وقوف بر این ارزش حکمی ، باعث رونق عرصه موقعیت های زنانه و حقوق و آزادی های زنانه می شود و بازیگران سیاست در افغانستان پس ازین نمی توانند ، بدون ورق زنان بازی را از پیش ببرند و این گرهگاه ، سنگ بنای جنبش پایدار زنان است .پس به میمنت آغاز جنبش اجتماعی و فرهنگی زنان و سرفصل حضور زنان افغانستان در حل بحران جاری کشور ، در سرنامه ی این گفتار نوشتم:

انتخابات ، یک گام بلند زنانه ! نه بیش ، نه کم ، و این گام آغازین است که مبارک بادا!

به دیگران بفرستید

دیدگاه ها در بارۀ این نوشته