انتخابات ریاست جمهوری افغانستان در هالۀ بیم و امید
٢٠ عقرب (آبان) ١٣٩٢
برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای ولایتی سال 93 خورشیدی افغانستان طی هفته های آخر از سرخط های مهم اخبار رسانه ها و محور بحث محافل سیاسی این کشور است.
تنها گروه طالبان و زیرمجموعه های این گروه که در کل نوع مبارزه شان با روش های خشونت امیز و هراس افگنی تا کنون همراه بوده و به ادامه آن تاکید دارند؛ همه طرف های سیاسی- اجتماعی؛ ظاهرأ به شمول حکومت و " تیم حاکم" به برگزاری انتخابات تاکید دارند و سرنوشت افغانستان را تا حدی زیادی به نتایج این اننتخابات وابسته می دانند، اما با این وجود دشواری های جدی در راستایی برگزاری این انتخابات وجود دارد که در صورت که برای از میان برداشتن آن ها توجه لازم و مدبرانه صورت نگیرد، بیم آن می رود که حتا اگر انتخابات هم برگزار شود، شفاف و عادلانه نخواهد بود.
نگرانی های مسوولان کمیسیون های انتخاباتی:
در تازه ترین مورد رئیسان کمیسیون های انتخاباتی (کمیسیون مستقل انتخابات و کمیسیون شکایات انتخابات) در نشستی که با حامدکرزی داشته اند، تهدیدهای امنیتی، مشکل اقتصادی و ترانسپورتی را از چالش های اساسی در روند برگزاری انتخابات آینده عنوان کرده اند.
وعده حکومت و نگرانی اپوزسیون: از سویی هم رئیس جمهوری کرزی با مسوولان کمیسیون های انتخاباتی وعده سپرده است که برای ازمیان برداشتن این چالش ها تلاش خواهد کرد، تا انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای ولایتی به "گونه درست و عالادنه" برگزار شود؛ زیرا به گفته آقای کرزی دموکراسی را در افغانستان به عنوان میراث پس حکومت به عنوان میراث به جا بگذارد.
اما نگرانی های که احزاب سیاسی و جامعه مدنی افغانستان در رابطه به انتخابات ریاست جمهوری آینده این کشور دارند تنها به موارد که مسوولان کمیسیون های انتخاباتی ابراز می کنند خلاصه نمی شود، بلکه از موضوع تقلب در انتخابات که اپوزسیون حکومت آن را "گزینه دوم آقای کرزی" می خوانند گرفته، تا توطئه های سازمان یافته از سوی استخبارات کشورهای منطقه و همسایه نیز شامل این نگرانی ها است.
استقلالیت کمیسیون های انتخاباتی؛ آزمون بزرگ در هاله شک ویقین: هرچندتا کنون اسناد و مدارک در مورد کمیسیون های انتخاباتی که بتواند وابستگی این کمیسیون با حکومت را نشان دهید در دست نیست، اما آن تعدادی از نامزدان که از فهرست ابتدایی نامزدان انتخابات ریاست جمهوری حذف شده اند، این اقدام کمیسیون را جانب دارانه و به دستور ارگ خوانده اند.
این نامزدان گفته اند تصمیم اعلام فهرست ابتدایی از سوی مسوولان کمیسیون انتخابات "پشت دروازه های بسته" گرفته شده است، و بی از آن که در مورد مشکلات اسناد و مداراک شان برای آنان از سویی این کمیسیون خبر داده شود نام های شان از فهرست ابتدایی حذف شده است، در واقع اگر چنین اقدامی به گفته نامزدان حذف شده از فهرست ابتدایی انتخابات ریاست جمهوری، در پشت دروازه های بسته صورت گرفته باشد، گام های نخست مسوولان کمیسیون مستقل انتخابات در راستایی مکلفیت های شان لرزیده است و نگرانی های را که اپوزسیون و نامزدان رقیب اصلی حکومت در انتخابات نسبت، تقلب دارند ممکن است در هماهنگی با این کمیسیون انجام شوند که با این صورت استقلالیت کمیسیون انتخابات از هم اکنون در هاله شک و یقین قرار دارد.
تجربه گذشته، بیم از تکرار آن در آینده: ضرب المثل معروفی است که می گویند،(مارگزیده از ریسمان سفید می ترسد) ؛ در انتخابات ریاست جمهوری سال 88 خورشیدی، یک میلیون و 300 هزار رای به نفع آقای کرزی تقلب شد که سر انجام با فشارهای متداوم نامزدان رقیب آقای کرزی و خارجی ها انتخابات به دور دوم رفت، اما دوکتورعبدالله عبدالله رقیب آقای کرزی، در آن زمان برای اشتراک در دور دوم انتخابات پیش شرط گذاشت که شرایط وی را آقای کرزی نپذیرفت و به همین دلیل آقای عبدالله از اشتراک دور دوم انتخابات خود داری کرد.
گزارش های که در خصوص تقلب انتخابات ریاست جمهوری سال 88 خورشیدی منتشر گردید حاکی از آن بود که بیشترین زمینه تقلب به نفع حامدکرزی را کمیسیون انتخابات در آن زمان فراهم کرده بود، تا آنجایی که یکی از کارمندان ارشد کمیسیون انتخابات حدود دوسال پس از آن انتخابات در روزنامۀ ماندگار گفته بود که "حامدکری را من رئیس جمهور ساختم، اگر در انتخابات زمینه تقلب را مساعد نمی کردم، حالا آقای کرزی رئیس جمهورنمی شد!"
هرچند رئیس جمهور کرزی همواره تاکید دارد که برای برگزاری انتخابات شفاف وعادلانه تلاش نهایی خواهد کرد، اما آنچه باعث نگرانی احزاب سیاسی، جامعه مدنی و تعداد بیشترشهروندان افغانستان است، تکرار تجربۀ انتخابات سال 88 خورشیدی است؛ این که بازهم افراد وابسته به حکومت چی در درون نظام و چی در بیرون برای تقلب و مهندسی نتایج انتخابات برنامه ریزی دارند و در صدد آن اند تا با دستکاری، مشروعیت انتخابات ریاست جمهوری آینده را که تنها راه رسیدن کشتی شکسته این کشور به ساحل نجات است، تخریب کنند.
توطئه های ناصواب:
برخی افراد و گروهک های وجود دارند که به دستورکشورهای منطقه و توأم با منافع آنان فعالیت می کنند، این افراد نیز گاهی در صدد توطیه افگنی و شایعه پراگنی به روش های مختلف هستند، گاهی از آدرس یک نهاد مدنی سرمی کشند و گاهی هم از آدرس رسانه ها ویا هم برگزاری راهپیمایی های کاذب و برنامه ریزی شده از آدرس یک قوم خاص افکارعمومی را مغشوش می سازند که انتخابات ریاست جمهوری برگزار نشود.
بخشی از این گروه ها که می توان آن ها را زیرمجموعه های گروه های هراس افگن و طالبانی در افغانستان خواند، با راه اندازی تبلیغاتی چون "کفرخواندن نظام دموکراسی" و برگزاری انتخابات همواره در صدد شمشمیر کشی برضد نهادینه شدن ارزش های دموکراسی، جامعه مدنی و حقوق بشری در کشور بوده اند و حالا نیز در بسیاری ازمحافل و مجالس دیدگاه ها و مخالفت های شان را عریان و آزادنه در مورد انتخابات و سهم و اشتراک زنان در این پروسه مطرح می کنند، اما تاکنون حکومت افغانستان نسبت به این گونه برخوردهای طالبمآبانه واکنشی نداشته است که برخی ها سکوت دولت مردان را بیشترمحافظه کارانه و مصلحت های سیاسی عنوان می کنند.
نظارت و اشتراک؛ تضمین شفافیت و سلامت انتخابات:
با این حال شماری از آگاهان اموربا آن که تقلب در انتخابات را نه تنها از سویی حکومت بلکه از سویی شماری از نامزدان انتخابات، افراد و گروه ها را به دور از انتظارنمی دانند و همچنان تامین امنیت انتخابات را نیز شرط دیگر زمینه برگزاری انتخابات شفاف و عادلانه و سراسری عنوان می کنند؛ اما تاکید دارند که اشترک گسترده شهروندان افغانستان در پروسه انتخابات و نظارت از روند برگزاری انتخابات از سویی نهادهای جامعه مدنی، رسانه ها، احزاب سیاسی ناظران بین المللی و در کل شهروندان این کشور تا حدی زیادی شفافیت و مشروعیت نتایج این انتخابات را ضمانت می کند از همین دلیل هم با وجود تهدیدها و چالش های جدی که انتخابات آینده افغانستان با آن ها روبروست، این نقطه نیز مایه خوشبینی نزدیک به اکثریت در کشور است که می توان آن را امیدی برای سامانمند شدن دموکراسی در آینده افغانستان تقلی کرد.
به دیگران بفرستید
دیدگاه ها در بارۀ این نوشته
جاوید روستاپور