انترنت، گسترده ترین رسانهء تبلیغاتی برای طالبان
١٥ جوزا (خرداد) ١٣٩٠
درطی سال های اخیر استفاده از اینترنت در سطح افغانستان بسیار فراگیر شده است و دنیای مجازی وب فضای جدیدی را پیش روی بشر معاصر باز کرده است. انترنت قدرت ارسال انواع پیام به هرگوشه از جهان با سرعت نور، ایجاد ارتباط مابین افراد در سرتاسر دنیا به صورت زنده، دریافت اطلاعات، خرید اینترنتی، مشاهده اخبار و... همه از جذابیت های و کارکرد های متعدد اینترنت و دنیای مجازی است. اگرچه در شاخص های توسعه میزان استفاده از اینترنت یک کمیت مهم به حساب می آید اما باید دانست که فراگیری این مجرای ارتباطی گسترده بدون نظارت علی رغم مزایای متعدد می تواند آسیب های جدی را نیز به ساختار های جامعه وارد سازد.
تحلیل گران مسائل اجتماعی و همچنان تکنولوژی بر این باورند که فراگیر شدن موج استفاده از اینترنت می تواند تاثیر چشمگیری بر جوامع سنتی و ارزش ها و باورهای این گونه جوامع داشته و در واقع با همه گیر شدن استفاده از رسانه های ارتباطی جهانی هنجارها و ارزش های جوامع سنتی دچار استحاله شده و به ارزش های رایج اومانیستی مبدل می گردد.بنابراین اینترنت به عنوان تارنمایی از داده های اطلاعاتی نقش فزاینده ای در تسریع این روند دارد. البته باید دانست که لزوما استفاده از اینترنت در سطح جوامع حتما منتهی به استحاله فرهنگی نخواهد شد اما باید گفت در صورتی که یک فرهنگ مانند فرهنگ جامعه افغانستان نتواند افراد جامعه خویش را پیرامون ارزش ها اقناع کند و محدودیتی در آنچه موجبات از هم پاشیده شدن اصول و مبانی فکری عقیدتی جامعه افغانستان می شود اعمال نگردد باید چشم انتظار آسیب های جدی در سطح جامعه مان باشیم.
عصر امروز دوره انفجار اطلاعات و انتقال پیام ها نامیده شده است، حوادث روزمره ، روند جهانی شدن، گفتگوی تمدن ها، تجارت بین اللمی و اقتصاد بازار آزاد، مبارزه در مقابل بی عدالتی ها و تروریزم، تکنالوژی و فناوری امروزی مانند موبایل ، ستلایت، فکس، امیل، انترنت، کمپیوتر، رسانه های صوتی و تصویری ( رادیو و تلویزوین ) و نشرات چاپی مانند روزنامه ها، مجلات ... هرکدام به نوبه ی خود تاثیرات عمیق و شگرف خود را در علایق جهانی گذاشته اند و به صورت تنگاتنگ با هم ارتباط و پیوند دارند یعنی این ها مولفه های اند که بشریت را به خاطر پیشبرد امور زنده گی شان شکل داده است.
نتایج یک تحقیق جدید نشان می دهد مردم آمریکا در حال حاضر به اندازه تلویزیون برای استفاده از اینترنت وقت می گذارند. این یک تغییر مهم محسوب می شود چرا که برای نخستین بار است آمار استفاده این دو ابر رسانه به یکدیگر رسیده و تا سال گذشته تلویزون رتبه برتر را داشته است. حالا اینترنت در رقابت به پای تلویزیون رسید است. بروزانقلاب اطلاعات وگسترش فناوری وابسته به آن زندگی بشریت را به شدت تحت تاثیر خود قرار داده است. این تکنولوژی در عین حال که دارای قابلیتها ،توانمندی ها و فرصتهای زیادی است تهدیدات و چالشهایی را برای بشریت سبب شده است. انقلاب ارتباطات باعث تغییربسیاری از مفاهیم و فرایندها و تعریف مفاهیم جدیدی شده است.یکی از این مفاهیم جنگ وجهاد و حتی تروریزم است.
گسترش انقلاب اطلاعات درجهان ،عملیات تهاجمی ، نظامی و تاکتیک های جنگی را متحول کرده است. به صورتی که برای نابودی یا مغلوب یا تضعیف نمودن دشمن دیگر نیاز به جنگ های بزرگ وخونین وفرسایشی نیست بلکه جنگهای اطلاعاتی به تنهایی یا به همراهی عملیات نظامی کوچک نیز قابلیت وارد نمودن صدمات و لطمات زیاد به دشمن را دارا می باشند. جنگ اطلاعاتی عبارت است از استفاده از شبکه های الکترونیکی برای تخریب و یا از کار انداختن اطلاعات دیجیتالی و غیر عملیاتی کردن زیر ساخت های اطلاعاتی که می تواند علیه یک جامعه یا نیروی نظامی باشد.
القاعده اولين سازمان گوريلايي است که از فضاي حقيقي به فضاي مجازي (انترنت) مهاجرت کرده است. جوانان مجهز با دانش معاصر القاعده، که دي وي دي و کمپيوتر هاي سفري در اختيار دارند، در تلاش اند؛ تا امکانات آموزشي، پلانگذاري و مخابراتي يي را که در جنگ عليه ترور از دست داده اند، در فضاي انترنتي ايجاد کنند. کمين گيران القاعده در عراق از انترنت در راه اندازي عمليات خود استفاده زيــاد مي برند. فعالين القاعده در قطر، مصر، اروپاي غربي و جاهاي ديگر با استفاده از امکانات انترنتي اخيراً عمليات بسيار پيچيده راطراحي نموده و يا انجام دادند.
طالبان هم مي خواهند، با استفاده از انترنت به مشکلاتي فايق آيند که در جهان فزيکي به آن مواجه گرديده اند. گرو ه طالبان وقتي از نگـاه امنيت آسيبب پذير مي شوند که براي پلان گذاري حملات باهم در مسجدي جمع مي شوند و يا با اسناد جعلي از مرزي عبور مي کنند با استفاده از انترنت اين آسيب پذيري از ميان مي رود. طالبان به خوبي دريافته اند که زمان و مکان در انترنت مفهومي را که در دنياي فزيکي دارند، از دست مي دهند. آنها در گذشته براي ديدن آموزش مجبور بودند به آنسو و این سوی مرزها بروند . اکنون اگر چنين سفر هايي ضرور هم باشد، يک عضو طالبانا مجبور نيست، موادي را با خود انتقال بدهد که باعث افشاء شدن او شود، مثل نقشه ها، يادداشت ها و مواد تعليمي. همه اين چيز در انترنت وجود دارد. و يا براي او طي پيام هاي سري ارسال شده مي تواند. اين پيام در ملياردها پيامي که در انترنت روزانه مبادله شود پنهان مي شود. تفاوت دنياي انترنتي تروریست ها با دنياي انترنتي مردمان تجارت پيشه در آن است که دنياي انترنتي تروریست ها ويژه گي ها آيديالوژيک داشته و به صورت گمنام فعاليت دارند.
موفقيت طالبان در اين راه ثمره تلاش هاي پيگير القاعده به خاطر استخدام و تربيت شورشيان مسلکي و متخصص جنگ هاي شهري با استفاده از انترنت مي باشد. به خاطر اينکه انترنت در عمليات گروه القاعده نقش مرکزي را بازي مي کند، "جان مکلاگلن" يکي از معاونين سابق سي.آي.اي القاعده را سازماني تعريف مي کند که با قوه محرکه "آيديالوژي و انترنت" به پيش مي رود. انترنت که توسط مرز هاي ملي محدود نمي شود و در آن مشخصات نژادي دخيل نيست، با ديد بن لادن در مورد تشکيل القاعده، که روحيه شورش گري را در بين مردم تحريک مي کند، همخواني دارد. اين آرزومندي آيديولوژيک سبب شده؛ تا انترنت نقطه تجمع طيف هاي مختلف گروه هاي تروریستی گردد.
بسياري از ويديوهايی که از طريق انترنت پخش مي شود، منعکس کننده فعاليت هاي آموزشي نظامي القاعده درکمپ هاي افغانستان اند. در اين ويديو ها نشان داده مي شود، که چطور يک نفر را بر سر سرک کشت، چگونه بر يک خانه حمله برد، چگونه يک راکت انداز را آتش کرد، چطور يک موتر را منفجر نمود چگونه به يک قريه حمله و راکت زمين به هوا را آتش نمود. دريکي از تشکيلات انترنتي موجود القاعده جبهه اسلامي جهاني وسايل ارتباط جمعي نام دارد که در آن مواد تعليمي زيادي که در افغانستان از آن ها استفاده مي شد، به نشر مي رسد. يک مقاله که اخيراً نشر شد طريقه به دست آوردن مواد انفجاري از ماين و راکت را نشان مي داد و در يک مقاله ديگر لست مواد انفجاري موجود در بازار هاي غربي به شمول فرانسه، جرمني، ايتاليا، جاپان، انگليس و کشورهاي مربوط به شوروي سابق منتشر شده بود.
سايت انترنتي د جهاد غږ به حيث مهم ترين وسيله تبليغاتي طالبان در آمــده آرشيف هاي اين سايت توسط شرکت های خدمات وب در آمریکا حمایه میگردد و با نام های الاماره ، صدای جهاد، امارت اسلامی، مجلة الصمود، شریعت غږ رادیو، اسلام ویب پانه، دارالافتاء, د جهاد سنگرو سایت های دیگر به شماره های آی پی به زبان های پشتو، اردو، عربی ، دری ، انگلیسی آخرین فعالیت های تروریستی و به معنی خودشان فتوحات اسلامی را هر لحظه به نشر میرسانند. و در زیر متن گزارش و یا خبر که به نشر میرسد هر کس میتواند در سایت های اجتماعی به اشتراک همدیگر قرار دهند این نه تنها يک چند سايت است که نام برده شد ، بلکه صدها سايت مشابه ديگر باز گرديده و خدمات آنلاین را برای افراد خویش بطور شبانه روزی انجام میدهند.
اين سايت به يک آدرس در يک شرکت انترنتي در ویست چیستر امریکا، ثبت شده بود و در امريکا اين سايت از طريق خدمات انترنتي نیم چیپ که در لاس انجلس ، موقعيـت دارد، پخـش میشود. اين شرکت خدمات انترنتي سايت هاي ديگري را نيز ميزباني مي کند که به پخش انديشه هاي افراطي اسلامي مي پردازد. البته نباید فراموش کرد که گروه های مختلف این افراد نه تنها ازسایت های رسمی خود به تبلیغات می پردازند ، سایت های جوامع مجازی نیز در اختیار این گروه خدمت می نماید بطور که در وبلاگ های که از سوی شرکت های مختلف بطور رایگان در اختیار کاربران قرار گرفته است و شبکه های اجتماعی مانند فیس بوک،تویتر، مای سپیس وسایر که هریک ازین کار بران به سادگی پیام های مخفی خویش را به گروه های مرتبط انتقال داده میتوانند. طالبان حملات خود به اردوی ملی ، پلیس ملی و نهادهای دولتی را فیلمبرداری می کنند و ویدئوهای آن را از طریق اینترنت منتشر می کنند. آنها حتی از حملات انتحاری افراد وابسته به این گروه هم فیلم گرفته اند و برخی از آنها را از طریق وبسایت های خود منتشر کرده اند.
رادیو فرانسه در گزارشی از کاربست شبکه اجتماعی تویتر توسط طالبان برای پخش تبلیغات آنان، خبرداده است. آنان، در عصر خود یعنی میان سالهای 1996 الی 2001، طالبان تلویزیون، موسیقی، سینما و حتی عکس را ممنوع کرده بودند؛ اما امروز به فراوانی از امکانات تکنیکی مدرن، که در گذشته آنرا به کفر و کفار ارتباط می دادند، استفاده می کنند.
ازسوی دیگر در يک پيام انترنتي آمده است که ايجاد هسته هاي دونفري و سه نفري بهتر است، اما بهتر از همه ايجاد هسته هاي مجازي است، يعني برادران از طريق انترنت ميان خود ارتباط بر قرار نموده و در مورد انجام کار ها موافقه نمايند و زمانيکه اعتماد متقابل وهمآهنگي لازم ايجاد شد، تعليمات لازم فراهم گرديد و ويديو ها به تماشا گرفته شد، اعضا مي توانند باهم ملاقات حقيقي داشته و در مورد راه اندازي عمليات با هم صحبت کنند.
طبق گزارش ها، گروه طالبان چند وبسایت اینترنتی دارد و بخش زیادی از تبلیغات خود را از طریق اینترنت انجام می دهد. طالبان خبرنامه ها، اعلامیه ها و پیامهای خود را به وسیله پست الکترونیکی (امیل) و تلفن به خبرنگاران می فرستند. طالبان در سالهای اخیر توانسته اند از طریق امیل و تلفن همراه خبرها و اعلامیه های خود را به زبانهای فارسی دری، پشتو، انگلیسی و گاهی عربی همزمان به دهها خبرنگار محلی و بین اللملی بفرستند. طالبان در "جنگ تبلیغاتی" با دولت و نیروهای خارجی مستقر در این کشور از فضای مجازی اینترنتی به میزان زیادی کار می گیرند. وقتی که از طرف طالبان به نیروهای دولتی و یا سربازان خارجی حمله صورت می گیرد، طالبان بلافاصله آن را از طریق امیل و تلفن به خبرنگاران می فرستند و تعداد زخمی شده گان و کشته ها را چند برابر گزارش میدهند و به نیروهای خود روحیه میبخشند. در برخی مواقع این کارشان برای دولت و نیروهای خارجی غافلگیر کننده است و آنان به گونه تخصصی از وسایل مدرن برای پخش پیامها و رسیدن به اهداف سیاسی شان استفاده می کنند. اطلاع رسانی طالبان بیشتر مشابه با اطلاع رسانی به شیوه پاکستانی است.
بر بنیاد نگاشته های منابع، سایت انترنتی، ایمیل، فیسبوک و حتی درین اواخر تویتر را هم طالبان برای پخش اخبار مربوط به مبارزات خود، مورد استفاده قرار می دهند. آنان تکنولوژی های مدرن و انترنت را نوعی از رحمت الهی می دانند، ولی مشروط بر اینکه به شیوۀ اسلامی ازآن استفاده شود. طالبان در تویتر زیر نام الاماره وب، هر روز چندین پیام نشر می کنند که اکثر آن به زبان پشتو است. به گفتۀ ذبیح الله مجاهد، صفحۀ فیسبوک آنان در آغاز سال جاری، به فرمان خود شرکت فیسبوک، بسته شد، ولی تعدادی از هواداران آنان، اخبار مربوط به طالبان را در صفحه های شخصی خود نشر می کنند. سایت انترنتی «الاماره» چندین مدخل متفاوت دارد و در آن اعلامیه، پیام، درخواست وجمع بندی های پخش می شود، که بعضاً نادرست یا مبالغه آمیز هم می باشد. در سایت انترنتی آنان، مطالب علاوه بر پشتو و انگلیسی، گاهی به فارسی و اردو هم پخش می شود. ویدیوهای هم از صحنه های جنگ در این سایت موجود است که گاهی با صدا های اضافی تیراندازی و آواز های سیاسی و مذهبی همرایی می شود.
دولت افغانستان در جنگ اینترنتی میدان را برای طالبان بازگذاشته و در برابر آن چه که این گروه در این زمینه انجام می دهد، سکوت اختیار کرده است.درحالیکه پلانگذاری ها ،بم گذاری ها و سوء قصدها به جان سران عالی رتبه دولتی رابطه مستقیم به انترنت دارد. این سکوت دولت افغانستان روحیه جنگی طالبان را تقویت کرده است. به باور یکی از کارشناسان مسایل کارهای فنی طالبان توسط کمیته فرهنگی آنان به اجرا در می آید و این کمیته وبسایت متعددی دارد، اگر یکی از این وبسایت ها از کار می افتد، وبسایت دیگری آماده می شود.
باوجود این همه پروپاگندها و تبلیغات و داد وستد های اطلاعاتی استفاده های ضد دولتی طالبان، دولت افغانستان هنوز هیچ ضرورتی به فلترینگ سایت های انترنتی این گروه را در نظر نگرفته است ، با در نظر داشت مطالب فوق باید پذیرفت که در کشوریکه چنین آزادی در عرصه ها و ساحات مختلف برای بیان و اظهار نظر و عقیده ی نیرو های سیاسی و فرهنگی و ساحات مختلف دیگر داخلی و خارجی موجود باشد پس به ذهن یک انسان سوال خلق میگردد که چراسایت های تحلیلی و خبری که جنایات و دهشت افگنی طالبان را به افکار عمومی روشن میسازد و با استفاده از قوانین اساسی کشور و آزادی مطبوعات حرفی به دهن آورد مورد تهدید و بازداشت قرار میگیرد.
به دیگران بفرستید
دیدگاه ها در بارۀ این نوشته
خلیل الرحمن سلحشور