پنجشیر دردمند!
۱۵ سنبله (شهریور) ۱۴۰۰
یادداشت:
این شعر مقاومت را شادروان محب بارش در دهۀ شست خورشیدی برای پنجشیر سروده بود. در آن دوران پنجشیر یکی از استوارترین سنگرهای مبارزه به رهبری احمدشاه مسعود در مقابل تجاوز ارتش سرخ شوروی بود و چندین بار مورد تهاجم نیروی هوایی و زمینی قشون سرخ و دولت دستنشانده اش قرار گرفت، ولی هربار آن ابرقدرت را با شکست مواجه ساخت.
اکنون که بیشتر از سه دهه از آن دوران میگذرد، تاریخ در پنجشیر تکرار میشود، و چنین مینماید که انگار بارش آن سروده را امروز میسراید!
جناب پرتو نادری در بخشی از نوشته اش[1] دربارۀ همین شعر، چنین مینویسد:
«...یکی از سروده های نیمایی بارش که در دهۀ شصت خورشیدی پیوسته تکرار می شد، همان «پنجشیر دردمند» است. این شعر زمانی سروده شده که آرتش سرخ شوروی و لشکریان دولت، چندین بار حملات بزرگی را از زمین و هوا در پنجشیر راه انداخت. آنان کمر بسته بودند تا دیگر هیچ صدایی تفنگ بر ضدر شوروی و حکومت دست نشانده از این دره به گوش نرسد. هربار در ختم هر یورش با دهل و سرنا از نابودی کامل مخالفان سخن می گفتند. در جریان همین جنگ‌ها بود که هزاران خانواده از پنجشیر به کابل و شهر های دیگر افغانستان آواره شدند.
...
سرودن چنین شعری در آن روزگار خود بر افراشتن پرچم مخالفت با دولت بود. در این شعر از ادامۀ زند‌گی و پایداری مردم افغانستان در نماد یکی از هسته‌های بزرگ مقاومت سخن گفته می شود. پنجشیر یکی از پایگاهای بزرگ مقاومت و جهاد در برابر تجاوز شوروی و حکومت دست نشانده بود. در این شعر پنجشیر دردمند نماد افغانستان است. پنجشیر نمی میرد، مقاومت سقوط نمی کند، یعنی افغانستان ایستاده است و ده‌ها و صدها پایگاه دیگر...»
پنجشیر دردمند!
رستم برای اندُه سهراب گریه کرد
یعقوب کور شد به هوای شکوه مصر
فرهاد با فسانۀ شیرین به خاک رفت
اما تو زنده‌ای
اما تو زنده‌ای
مغرور، استوار، هدفمند، پرشکوه، آزاد، سربلند.
من هیچ نیستم
اما، همیشه ورد زبان بوده‌ام، چرا
زیرا که من توام
زیرا که من توام
من با زبان عشق تو آغاز کرده‌ام
پهنای عشق را
من با خروش رود تو فریاد کرده‌ام
آهنگ سوگ را
پنجشیر دردمند!
پنجشیر دردمند!
زخم چریک کوه تو، زخم تن من است
من زخم خورده‌ام
او زخم خورده است
تو زخم خورده‌ای
ما زخم خورده‌ایم
اما نمرده‌ایم،
زیرا به قول شاعر رندان روزگار
«هرگز نمیرد آن‌که دلش زنده شد به عشق
ثبت است بر جریدۀ عالم دوام ما»
پس ما نمرده‌ایم
یعنی نمرده‌ای
پنجشیر دردمند!
پنجشیر دردمند!
به دیگران بفرستید
دیدگاه ها در بارۀ این نوشته
محب بارش