غروبِ آن رنگین کمانِ هنر
۱۲ دلو (بهمن) ۱۳۹۷
محمد یوسف کهزاد، نقاش، شاعر، داستان نویس، هنرمند تیاتر و بنیاد گذار نگارستان غلام محمد میمنه‌گی به روز پنج شنبه یازدهم دلو 1397 خورشیدی برابر با 31 جنوری 2019 میلادی در ایالات متحده امریکا به عمر هشتاد و سه ساله‌گی چشم از جهان پوشید.
زنده‌یاد یوسف کهزاد شخصیت چندین بعدی فرهنگی داشت و اما از میان آن همه هنرهایی که داشت بیشتر در هنر نقاشی پر آوازه بود. از او همیشه به حیث یکی از چهره‌های پیش‌گام در هنر نقاشی نوین افغانستان یاد شده است.
او به سال 1314 خورشیدی برابر با 1935 میلادی در شهر کابل چشم به جهان گشود. مکتب را در لیسۀ امانی که در آن روزگار نامش را به لیسۀ نجات بدل کرده بودند تمام کرد. به سال 1333 خورشیدی برابر با 1954 میلادی به دانشگاه کابل رفت و در دانشکدۀ ادبیات به آموزش عالی پرداخت.
کهزاد از همان دوران دانش آموزی به هنر و ادبیات روی آورد و در همین سال‌‌ها بود که جایزۀ نخست ادبی شعر را از ریااست مستقل مطبوعات به دست آورد.
او در شعر وشاعری بیشتر به مکتب هندی گرایش دارد که دلیل آن می تواند این امر بوده باشد که کهزاد از همان نوجوانی با شعر ابوالمعانی بیدل آشنایی پیدا کرد. شعر بیدل بر تخیل شاعرانۀ او تاثیر گذاری بزرگی داشته است. او خود جایی گفته است که استاد زبان و ادبیات پارسی دری نجف علی خان او را در زمینۀ ادبیات همیشه تشویق می کرده و رمز و راز مکتب هند را برای او یاد داده است. به همین گونه بینوایان هوگو یکی از کتاب‌های تاثیر گذار بر کهزاد بوده است.
کهزاد پس از پایان آموزش به حیث نویسنده و هنرمند در «شاری ننداری» به کار پرداخت. پس از آن به سال 1339/ 1960 برای آموزش در بخش نقاشی به ایتالیا رفت و در اکادمی هنرهای زیبای شهر روم به آموزش پرداخت.
در همان زمان رشته نمایشگاه‌های نقاشی خود را در ایتالیا، آلمان، دنمارک و سویدن راه اندازی کرد. چنان که در نمایش‌گاه ایتالیا جایزۀ نخست هنری را دریافت کرد.
زنده‌یاد کهزاد پس از پایان آموزش به کشور برگشت مدت زمانی مدیر دفتر هنر بود و مدتی هم در ریاست تالیف و ترجمۀ وزارت معارف کشور کارکرد.
به سال 1345/ 1966 به ریاست ثقافت و هنر وزارت اطلاعات و فرهنگ گماشته شد. در همین زمان بود که زنده یاد یوسف کهزاد نگارستان پروفیسور غلام محمد میمنه‌گی را پایه گذاری کرد. این نگارستان دارای بخش‌های آموزشی در زمینه‌های نقاشی، مجسمه‌سازی، خطاطی، منیاتوری بود که در پیوند به رشد و توسعۀ این هنرها در افغاستان خدماتی چشم‌گیری انجام و صدها هنرمند جوان در این نگارستان آموزش دیده اند.
کهزاد خود مدت زمانی مسئولیت رهبری نگارستان غلام محمد میمنه‌گی را بر عهده داشت.
آخرین شغل دیوانی زنده‌یاد کهزاد در وزارت اطلاعات و فرهنگ بود که آن‌جا مسئولیت ریاست فرهنگ را برعهده داشت.
سال 1371/ 1992 خورشیدی کهزاد همراه با خانواده کشور را ترک کرد. هشت سال را به گونۀ پناهنده در هند به سر برد تا این که کشتی سرگردان زنده‌گی او به ایالات متحده امریکا رسید و تا آخرین لحظه‌های زنده‌گی همان‌جا زیست.
کهزاد در امر معرفی نقاشی افغانستان در ایالات متحده امریکا نیز سهم شایسته‌یی داشت. چنان که رشته نمایشگاه‌های نقاشی خود را در شهرهای گوناگون امریکا راه اندازی کرد که این نمایشگاه‌ها هربار پیروزی‌هایی برای هنر افغانستان در پی داشت.
او پیش از این نمایشگاه‌هایی را نیز در هند راه اندازی کرده بود. بدین گونه کهزاد چنان مسافر هفت شهر هنر، هنر نقاشی افغانستان را چنان مشعلی به کشورهای گوناگون جهان برد و در فروغ آن چهرۀ دیگری از افغانستان را برای جهانیان معرفی کرد.
او از میان همه هنرهای که داشت به گفتۀ خودش نقاشی را رشتۀ اساسی خود می دانست در حالی که به تعبیری با هفت شهر هنر آشنا بود.
از کهزاد تا کنون این آثار نشر شده است:
- جلوه‌های زیبایی در هنر
- خدا زیبایی را آفرید
- مروارید سیاه
- گزیده‌های شعر
در پایان باید گفت که افزون بر این ها نوشته های زیاد و داستان‌هایی نیز از کهزاد در نشریه های گوناگون چه در کشور و چه در بیرون و به همین گونه در نشرات برقی نشر شده اند که نیاز است گرد آوری شوند تا به گونۀ کتاب‌های جداگانه در اختیار علا قمندان آثار او قرار گیرند.
آسمان روانش پر از ستاره‌گان مغفرت الهی باد!
کابل/ 12 دلو 1397
به دیگران بفرستید
دیدگاه ها در بارۀ این نوشته
پرتو نادری