مافياى قدرت

۱۶ حوت (اسفند) ۱۳۹۴

مافياى قدرت  در افغانستان تعريف و ويژگى خاص خود را دارد.

قدرت از ديرباز در عين حاليكه در انحصار حاكميت مركزى بوده است در سطح محدود و محلى آن در اختيار ،  واليان بعضا مقتدر ، اربابان ، خوانين ، ملايان و خاندان هاى مذهبى ( مثال حضرت صاحبها در كابل و يا ايشان ها در بلخ )، زورمندان بومى و گروپهاى مسلح و فشار و .... نيز قرار داشته است .

بطور مشخص تاريخ شكل گيرى مافياى قدرت كنونى را ميتوان از زمان پيروزى مجاهدين در سال ١٣٧١ به بعد دانست .

قومندانان جهادى  و گردانندگان احزاب و زورمندان محلى با ورود به شهرها و بدست آورى امكانات جديد نوعى قدرتمندى براى خود خلق كردند . 

هر فرد از اين قشر ، محافظان شخصى مسلح ، موترهاى تعقيبى مختلف ( بيشتر تويوتا داتسن مد بود ) و افراد مسلح تحت امر خود را داشتند .

فرماندهان جهاد ديروز و صاحبان قدرت امروز با   تصاحب موسسات دولتى و ملى و فرمانروايي بر ساحه و بخش تعيين شدهء  خود ؛  روز تاروز بفكر افزايش سلطه و اقتدار ، نفوذ و درآمد زايي شان بودند  .

با حاكميت ضعيف دولت و غير قابل پذيرش خواندن ، براى بعضى از احزاب جهادى كه كشور در بين شان تقسيم گرديده بود ؛ حاكميت هاى پراكنده گروهى ، سمتى ، قومى ، طايفى ، مذهبى ، زبانى و .... رواج گشت  .

در زمان سلطه مجاهدين و طالبان هر زوردار و تفنگدار و قومندانى ، خود حاكم مطلق و همه كاره بود . هر گروه و باند ، ويژگى هاى خاص خود را داشت و هر عملى كه ميخواستند را مرتكب مى شدند . هم قومندان و فرماندار ، هم شهردار ، قاضى ، دادستان ، پوليس ، ماليات ، وكيل و مستوفى  و ...... ساحهء خويش  بودند . 

مافياى قدرت قومى هم با اتكاء به حزب از همين زمان شكل گرفت.  

اين را ميتوان نقطه آغاز هرج و مرج و شكل گيرى گروههاى مافيايي و مافياى قدرت ناميد ، كه تاكنون اختاپوس گونه به حيات  و نفوذ خود ادامه داده است .

با سقوط طالبان و برقراى نظام جديد گروههاى مافيايي قدرت ، جان تازه ترى يافتند و حيات مجدد و شيوه هاى نوينى را برگزيدند .

با حضور حامد كرزى بعنوان رييس كشور ، وى كه توانمندى حزبى و گروهى و قومى و مردمى مؤثر نداشت براى حمايت خويش به نيروهايي مراجعه كرد كه بعدترها از بزرگترين صاحبان قدرت مافيايي شدند .

وى اشخاصى از حزب اسلامى ، اتحاد سياف ، ناسيوناليست هاى افغان ، فاشيست هاى پشتونخواه و افغان ملتى ها را وارد نظام دولتى كرد .

ائتلاف  و هماهنگى و رفاقت كرزى با گروههاى مافيايي قومى بسيار آشكار است . 

از ساير اقوام هم مهره هايي را گرد خود جمع نمود و انها را هم شريك معامله كرد تا از آنها هم در فرصت لازمه بهره بردارى جويد .

مافياى قومى بنام قوم و البته با پشتيبانى هاى پشت سر ، بر گرده قوم سوار و شريك زدوبندهاى مديريت  مافيايي ؛ يا قدرت و ثروت مافيايي شدند . 

كرزى بالانس مافيايي قدرت قومى ايجاد كرد كه همه اقوام بالواسطه اين مافياى قومى با او باشند . از هر قومى جمعى را در كنار خود گرفت و به آنان نيز فرصت هاى مافيايي ايجاد كرد و آنان را در مجموعه بزرگترى داخل ساخت .

گرچه حرف اول را گروپ قومى مافيايي خودش مى زد ! 

اين افراد به سركردگان مافياى قدرت و تجارت و ثروت تبديل شدند .

زلمى خليل زاد و ناسيوناليستها بعد از سقوط طالبان و تشكيل حكومت هاى موقت و انتقالى و انتخابى رول اساسى در تعاملات افغانستان بازى كردند .

بعد از سالهاى ٢٠٠٢ ميلادى تيم مشخص و هماهنگى  شكل گرفت كه با تأييد و حمايت آنان  سران مجاهدين و قومندان زوردار و اشخاص ذى نفوذ به جولان گريها و قدرتمندى خود آسوده تر ادامه دادند؛ كه اينها را ميتوان سركردگان مافياى نوين در افغانستان دانست .

از بين اين افراد ميتوان از رسول سياف و برادرزاده اش ، احمدولى كرزى ، محمودكرزى ، گل آقا شيرزوى ، اسدا... خالد، حاجى ظاهر ، برادر فهيم ، كريم خرم ، امان ا... گذر ، جمعه خان همدرد ،حنيف اتمر ،  عطا محمد نور ، دوستم ، عبدالبصير سالنگى ، حاج نبى خليلى ، زاهد الماس ، دين محمد جرئت ، قومندان عبدالرزاق مربوط سياف ، ضابط نذير و بسيارى ديگر را نام برد .  

بسيارى از اين افراد متهم به جنايت جنگى ، فساد گسترده ، قاچاق مواد مخدر ، قاچاق اشياى عتيقه ، زمين خوارى و غصب اراضى  هستند .

حلقه نزديكان كرزى و برادرانش ، دست به ايجاد و كنترل مافيايي اقتصاد نيز زدند . 

تجارت و معاملاتى  سودآور ، با هزينهء كم ، كم خطر و با پشتيبانى يك دولت .

مافياى قدرت دولتى يكى از عوامل تداوم جنگ و ناامنى ، بحران و خشونت است . آنان منافع و مصالح كوتاه مدت و بلند مدت خود را در آمدن صلح و امنيت و پايدارى در كشور نمى بينند . 

لذا يك حالت بينابين هم جنگ و هراس و هم آتش بس و انتظار را به فايده خود ميدانند .

اكنون اين مافيا متأسفانه در همه بخش ها و نهادهاى دولتى ، غير دولتى و حتى بنيادهاى خيريه ، انجوهاى غير انتفاعى و سازمانهاى امدادى نفوذ كرده اند .

با تشكيل حكومت وحدت ملى اتفاق واقعى جديدى رخ نداد فقط در مهره چينى ها جابجايي و تبديلات بوجود آمد .

همان مافيا به حيات و رشد خويش ادامه مى دهد .

اكنون همان حلقه خاص قدرت ، ثروت و زور امور كشور را به پيش مى برند و همه چيز را در انحصار و قبضهء خود دارند .

افراد زور دار و زردار خودبخود تبديل به مافياى قدرت شدند و براى حفظ و بقاى زور و زر خويش به فساد و معامله و زدوبند پرداختند .

مافياى قدرت رابطه مستقيم با فساد و ارتشاء و رشوه دارد . فساد در ادارت دولتى ، مقامات بلندپايه حكومتى ، نيروهاى پوليس و امنيتى بسيار گسترده و فراگير است .

پست هاى دولتى ، بست هاى ادارى ، داوطلبى ها و قراردادى ها ، معامله و چون اجناس خريد وفروش ميشوند و بديده منبع عايداتى و فرصت مناسب براى موقعيت مالى و اجتماعى درآمده است .

مافياى قدرت و مافياى ثروت دو عامل بهم پيوسته و همكار و مكمل يكديگر در جامعه افغانستان امروزى عمل ميكند .

طبق گزارش سازمان شفافيت بين الملل در اين سالها افغانستان در صدر پنج كشور  فاسد جهان بوده و حال هم هست .

در اين گزارش آمده است : " اقتصاد افغانستان در انحصار چند زورمند محدود قرار دارد ، برخى از وزيران كابينه ، معينان ، واليها ، وكلاى پارلمان و فرماندهان پوليس زورمندانى اند كه چرخه اقتصادى افغانستان را در دست گرفته و در انحصار خويش در آورده اند " . 

در بخش ديگر گزارش نوشته شده : " افراد مقتدر از نفوذ سياسي شان كه شامل وظايف دولتى آنان نيز ميگردد استفاده مى نمايند تا قراردادها را اخذ نمايند ، تجارت هاى  صادرات و واردات داشته باشند ، زمين ها را تصاحب نمايند ، جايداد خلق كنند و فعاليتهاى ديگر ازين قبيل داشته باشند " . ( گزارش ديده بان افغانستان  - سال ١٣٩٢ ) 

حتى در پروسه صلح كه ميليونها دالر هزينه شده است فساد و زدوبند و كلاهبردارى وجود دارد . چندين سال از فعاليت شوراى عالى صلح مى گذرد ولى تاكنون به اندازه يك صدم از بودجه مصرفى خود دستآورد نداشته است . 

حلقه مافياى قدرت در درون حاكميت وسيع و عنكبوتى گرديده است ، در همه جا حضور و نفوذ دارند ، در احزاب سياسي ، شبكه هاى تلويزيونى و رسانه ايى ، بانك ها و موسسات مالى ، مراكز علمى و آموزشى ، شركت هاى حمل ونقل هوايي و ترانسپورتى ، پوليس ، امنيت ، اردو ، ادارات دولتى و .......

اكنون به ذكر يكى از مهمترين مافياها در افغانستان مى پردازيم كه بسيار گسترده و سودآور است : مافياى مواد مخدر 

تجارت در حدود پنج ميليارد دالرى  مواد مخدر  در افغانستان ،  به شبكه بزرگ قاچاق مواد مخدر در سطح منطقه و جهان ربط و وصل است .

 اين سوداگرى ، در سطح جهانى بيش از هفتاد ميليارد دالر درآمد دارد .

كشت ، توليد و توزيع مواد مخدر در داخل افغانستان و يا حتى صدور آن به خارج بدون هماهنگى ، همكارى و شراكت مقامات محلى و عالى در مركز امكان پذير نيست .

در مافياى كلان مواد مخدر افراد صاحب نام ، مقامات برجسته حكومتى ، بعضى از فرماندهان سابق جهادى ، تعدادى از واليان ، فرمانداران ، جمعى از نمايندگان شوراى ملى و ولايتى ، قومندانان نظامى و امنيتى ، بعضى از فرماندهان پوليس و افرادشان و .... دست دارند .

بى ثباتى و نا امنى در سطح كشور به كشت و توليد مواد مخدر كمك فراوان نموده و درست ، رابطه معكوس با هم دارند .

بطور نمونه ولايت هلمند يكى از مراكز عمده كشت و زرع مواد مخدر ، ناامن ترين نقطه افغانستان است . 

حتى با وجود نيروهاى بين المللى در افغانستان و خصوصا هلمند مواد مخدر نه تنها ريشه كن نشد بلكه رشد قابل ملاحظه ايي يافت .

حال بايد از نيروهاى بين المللى و جامعه جهانى درگير در افغانستان پرسيد چرا اينگونه شد ؟؟؟

نتيجه مى گيريم ؛ مافياى قدرت در افغانستان بسيار گسترده و توانمند است كه منجر به بحران امنيت ، افزايش خشونت ، تضعيف و چالش دموكراسى و مردم سالارى ، تضعيف نهادهاى جامعه مدنى و سلب اعتماد عمومى مى گردد . 

 در اين زمينه بطور جدى دولت و جامعه جهانى بايد بينديشد و راهكارهاى عملى از بين بردن مافياها را از افغانستان جستجو كنند . 

باشد كشورى آباد و آزاد ، با رفاه و امنيت و عدالت داشته باشيم !

( اصل اين مقاله در سال ١٣٩٢ نوشته شده بود ولى بدلايلى چاپ نشده بود، اكنون بازنوشت و ويرايش گرديد )  

امير همايون صادقى - هلند

نام

دیدگاه

جای حرف دارید.

شمارۀ رَمز را وارد کنید. اگر زمان اعتبارش تمام شد، لطفا صفحه را تازه (Refresh) کنید و شمارۀ نو را وارد کنید.