ماهيت سياست مشاركت ملي كرزي افشا شد بازگشت برویۀ نخست

نقطه هاي عطف در امتداد قوس صعودي!

همانطوري كه انتظار مي رفت مجلس نمايندگان كشور روز گذشته كار پروسه ي راي دهي دومين كابينه ي انتخابي حامد كرزي را آغاز و به انجام رساند. طوري كه از طريق رسانه ها ديده شد، نشست ويژه‌يي مجلس كه به همين منظور برگزار شده بود و برخورد نمايندگان به سرنوشت نامزد وزيران، نسبت به گذشته هاي كاري مجلس و مواضع اكثرا انفعالي آن ها در برابر مسايل كلان مملكت و موضوعلات مربوط به حكومت، كاملاً متفاوت بود. با درنظرداشت چندين روز كمپاين و مهماني هاي سود پراگن حكومت، وزيران پيشنهادي، رهبران و گروه هاي اين نامزد وزران، باتوجه به تلاش هاي خارجي ها روي مهره هاي خويش و باتوجه به سابقه برخورد ها و كاركرد هاي نماينده ها و ماه هاي پاياني كار دور نخست مجلس، برخورد شگرف ديروزي نماينده ها با وزيران پيشنهادي داراي حسن ها و معايب به خصوص خود مي باشد. حسن ها و خوبي هاي نشست ديروزي مجلس به منظور استعمال راي عدم و يا رد وزيران پيشنهادي كرزي دراين بود كه نشست با برنامه و مديريت از پيش تعيين شده توسط هيات اداري آغاز و به انجام رسيد، فضاي تالار و رفتار نماينده ها به هدف سلامت و آرامش روند راي دهي تا آخر خوب كنترول شد، نماينده ها و هيات اداري مجلس با حوصله مندي پروسه شمارش و اعلان نتايج آرا را تا ختم آن كه به نزديكي هاي هشت شب هم رسيد، همراهي و دنبال و هدايت كردند، نماينده ها با مساله ي مهم و سرنوشت ساز براي مردم محروم كشور به ميزان خوب، جدي و حساس برخورد كردند؛ چنانكه چگونگي روند راي دهي، شمارش و جزييات آن با مواضع، پرسش ها و ديد گاه هاي متفاوت و چالشي و بحث برانگيز نماينده ها مواجه شد و سرانجام به توافق اكثريت جمع گرديد و ...

اين موارد فقط مربوط مي شد به مكانيزم و نحوه برخورد نماينده ها و هيات اداري آن در داخل تالارمجلس و بيشترينه آنهم بر مي گردد به مسايل تخنيكي، صوري و...

اما نواقص و كمبودي هاي برخورد نماينده ها به بسته ي پيشنهادي آقاي كرزي فربه مي نمايد كه به نسبت گرايش هاي قومي، برخورد هاي حتا دقيق سياسي و استراتژيك ارگ  و خارجي داراي پهلو ها و زواياي گسترده مي باشد.

از روز ها پيش گزارش مي رسيد كه نامزد وزيران پيشنهادي به موازات امكانات و پشتيباني هاي داخلي و خارجي تعداد زياد نماينده هاي مجلس را در مكان ها و زمينه هاي متعدد، جيب ها و مقدم هاي مبارك شان را احترام و گرامي مي دارند، سفره هاي بسيار مجلل و رنگين را براي عزت شان پهن و بسته هاي پول، تحفه و وعده هاي گوناگون را براي تضمين حيات كاري و اقتصادي اقارب شان تحويل مي دهند. به گفته ي برخي از نمايند گان اين پذرايي ها براي جلب راي از سوي آدرس ها و مكان هاي مختلف ترتيب مي گرديد كه جذاب ترين هايشان ارگ، خانه معاونين آقاي كرزي، خانه هاي شخصي وزيران پيشنهادي، برخي رهبران و... بود. به هر صورت موضع روزگذشته نماينده ها اين گفته ها را نيز تاحدي زياد ديگرگونه محقق گرداند. بي مورد نيست در اين مورد اشاره شود كه تلاش هاي فراوان طرف هاي ذكر شده، در برخي نقطه ها بسيار فوق العاده موثر افتاد ولي در جهات ديگر به خاك يكسان شد. چيزي كه در اين باره مهم مي نمايد اين است كه در اين ميان محركه ها و زير پوستي هاي ديگر در عين حالي كه ظاهراً پوشيده بودند و لي به نسبت آبشخور هاي نيرومند فوق العاده درخشيده و ميدان را كاملا از آن منافع خود كردند كه اكثريت محاسبه ها و پيش فرض ها را همراه با حضور خويش در صحنه، از پا در آوردند.

در اين نوسانات و استحاله ها ديده شد كه- اگر مغالطه صورت نگيرد- همه متحدين جانا جاني انتخاباتي كرزي قرباني هاي اصلي بودند. يك تعداد شان يا خود مستقيم طرد شدند و راي اعتماد كمايي نكردند و يا وزارت‌خانه هايي را كه به روي سهميه و امتياز از پيشواي سياسي خود گرفته و وابستگان حزبي و... را به آن جا ها معرفي كرده بودند از دست دادند. از اين جهت است كه جريان و نتايج نشست ديروزي مجلس نمايندگان را جالب و خواندني مي سازد: برخي وزراي  پيشنهادي و صاحب احترام آقاي كرزي راي نمي آورند، هيچ يك از سهميه ها و امتيازات آقاي محقق، آقاي دوستم، آقاي خليلي، آقاي مارشال فهيم، استاد سياف و آقاي مجددي سر به سلامت از ميدان به بيرون نمي كشند و سنگ رد به سينه مي خورند، برخي ديگر از چهره هاي مطرح و متحد انتخاباتي آقاي كرزي كه خود در صف نامزد وزيران قرار داشتند مانند آقاي محمد اسماعيل و دكتور احدي و... كه براي پيروزي ايشان در انتخابات رياست جمهوري بسيار تپيده بودند، با چانس سنگين دوم مواجه شدند، برخي از چهره هاي خوشنام و كاركن كه دستاورد هاي هم در زمينه ي كاري شان در چند سال گذشته داشتند رد شده و براي فعلا به سرنوشت نامعلومي در صحنه جاري كشانده شدند، از چهره هاي برجسته ي مجاهدين و مقاومت گران كسي در رديف مستقبيلين قرار نمي گيرند، هيچ چهره‌ و يا نامزد وزير از مليت هاي ديگر مانند فارسي زبانان ها، ازبيك ها، هزاره ها و... مورد التفاط و پذيرش واقع نشده و در جمع هفده فرد طرد شده قرار مي گيرند و ياهم ناچيز، از ميان هفت وزيرپيشنهادي كابينه ي جديد، چهار وزير رده‌ي نخست و يا كليدي مانند وزراي دفاع، داخله، ماليه و معارف تقريباً پيهم و نزديك به هم كه از يك مليت كشور بودند، راي لازم را به خود كسب مي كنند، فقط يك وزير نامزد زن كه يكه و تنها در جدول بيست و چهار چهره مرد واقع شده بود، در معرض بي اعتمادي نماينده ها مي افتد و...

اين موارد و موارد ديگر مي رساند كه بازي بايد از ابتدا بسيار جالب، گسترده و گيچ كننده طراحي شده باشد كه موثريت هاي منافع كلان و درازمدت قومي، گروهي و يا دستگاه هاي سياسي و استخباراتي قدرت هاي كلان جهاني و منطقه يي را برجسته نشان مي دهد. در پذيرش و تاييد صاحبان چهار وزارت كليدي كه در اردوگاه يك بخش حامعه قرار دارند و به امتيازات يك مليت محترم در كشور منسوب مي باشند و نيز از حمايت هاي مقبول بيروني هم بهره مند هستند، غير از پاسداري از قلمرو هاي ممنوعه، محفوظ و قرمز توسط مدعيان منحصر به فرد يك حلقه ي به خصوص در ساختار سياسي كشور و حفظ نقطه هاي مشخص توسط بيروني ها چه چيز هاي ديگر را مي توان از آن بيرون و استنباط كرد. از طرف ديگر نقص و عيب عمده مجلس نمايندگان در برخورد با بسته پيشنهادي كرزي را در همين بي مهري شديد آن ها نسبت به چهره هاي نامزد از مليت هاي ديگر را -طوريكه قبلا اشاره شد- از ميان هزاره ها، ازبيك ها و... مي توان سراغ كرد كه برخورد كاملا قومي آن ها را در برابر مساله ي ملي نشان مي دهد. در اين رابطه و در جريان نوشتن اين مساله، تلويزيون طلوع خبري را پخش كرد كه گويا جنرال دوستم و كدام متحد ديگري كرزي نيز از برخورد قومي مجلس نسبت به نامزد وزيران كابينه شديدا انتقاد كرده و نتايج آراي نماينده ها را كاملا غير متوازن و غير منصفانه تلقي كرده است. بايد گفت اين واكنش هاي وهله هاي نخستين كار است و بايد منتظر واكنش هاي احتمالي فربه تر ديگر در همين رابطه باشيم. از ميان هفت وزير راي اعتماد آورده فقط مي توان يك چهره از قوم ازبيك را ديد كه آنهم به هيچ يك از جريان هاي سياسي به اين قوم وابسته نيست و نيز از جمع امتيازات جنرال دوستم -بزرگترين جريان سياسي اين قوم در كشور- به شمار نمي رود و بيشتر به سهميه ديگران مربوط است تا اين وآن در اين گروه ها.

از فارسي زبان هاي كشورهم در اين جمع هيچ كس و چهره يي در صف پذيرفته ها قرار ندارند. دكترسيد مخدوم رهين را بيشتر مربوط به عرب هاي افغانستان مي دانند تا فارسي زبان ها و آقاي آصف رحيمي هم از برادران پشتون شمالي به شمار مي رود كه به سهو گاهي ايشان را از فارسي زبانان محسوب مي كنند.

از قوم هزاره ها نيز هيچ نماينده در ميان هفت وزير راي اعتماد گرفته به چشم نمي خورد؛ در حالي كه نسبت به افراد و رهبران ديگر مليت ها، شخصيت ها و اربابان سياسي اين قوم بيشترين رنگيني و شور و جمع آمد و كمپاين را از نگاه نيروي انساني و در برخي ولايت ها و پايتخت كشور داشتند. ولي نامزد وزيران مربوط به اين مليت كشور و به ويژه منسوب به آقاي محقق، خليلي و... كمترين ميزان راي را از سوي نماينده ها به دست آوردند و در پايين ترين سطح استقبال قرار داشتند. حتا نماينده هاي مدبوط به ارگ و حمايت گران پروپاقرص آقاي كرزي كه نام خدا تعداد شان هم كم نيست و در مهماني هاي ارگي يك سالون كلان را لبريز مي كنند، و هم‌چنان گفته مي شود از چند سال به اين طرف با معاش هاي بالاتر از معاش نمايندگي شان از جانب ارگ احترام مي شوند، نيز حتا احتمالاً يك راي هم به نفع اين ها استعمال نشد. اين مساله نيز مصداق قوي قومي، ويژه و فرمايشي برخورد كردن مجلس را مي رساند و نشان مي دهد كه چقدر با يك موضوع بسيار بسيار مهم ملي كه ارتباط تنگاتنگ به امنيت و ثبات كشور دارد، سهل انگاري و بي تفاوتي صورت گرفته است. و نيز زبانه هاي بلند گرايش ها و برنامه هاي قومي موثر در قضيه را مسلم مي سازد.

جمع جهاد گران و مقاومت چيان بحثي جدي ديگريست كه از ديد حلقه هاي اطراف كرزي و هم از ليست خارجي ها از پيش افتيده بودند و از برخي از آن ها نيز تا حالا به شكل سمبوليك و روزمره گي در مقاطع گوناگون استفاده صورت مي گرفت و لي اينك در ميان اين هفت وزير نيز وجود ندارند. نماينده ها نيز نخواستند تا از اين ميان نيز چهره ي باشد. تاثير عوامل ارگ و خارجي ها را در اين مورد در جايي خودش مي گذاريم.

مساله ي مهم ديگر در برخورد روز گذشته مجلس با وزيران پيشنهادي كابينه ي جديد اين است كه گفته مي شود به جز از چند چهره در ميان هفت وزير مقبول، ديگران شان به اثر فشار ها و كمپاين هاي بعضي از كشور هاي قدرت مند غربي و... در اين صف جا گرفتند. كه تداوم و تاثير عوامل خارجي را در قضاياي كلان كشور و نيز كوتاه آمدن و بيچاره شدن كرزي در اين گونه صحنه هاي مهم را نشان مي دهد. بدون شك با توجه با حساسيت موضوع و بادرنظرداشت منافع درازمدت كشور هاي قوي و به روي تجربه ها، اين كار نيز منتفي بوده نمي تواند. به ويژه وقتي كه پاي وزارت خانه هاي مهم و مهره هاي كليدي نظام در ميان باشد. پس از ختم روند راي دهي مجلس نمايندگان با چندتن از نماينده ها از مليت هاي گوناگون صحبت كرديم و آن ها گفتند كه مليون ها دالر در بدل آمدن چند وزير كليدي در ليست پيروز ها در ميان اكثريت نماينده ها به كار برده شد. البته برعلاوه مهماني ها و تحفه ها... به هرصورت چيزي كه از خلال نتايج راي دهي نماينده ها بر مي آيد اين است كه اين كار به سادگي و بدون برنامه هاي از پيش طراحي شده اتفاق نيفتاده و مسايل زيادي را با خود با ميدان مي كشد كه در محل و فرصت ديگر بايد به شكل همه جانبه بدان پرداخته شود.

اين نتايج نشان داد كه آقاي كرزي چگونه بازي حالب را با متحدان راستين اش آغاز كرده و چگونه توسط افراد خودش در مجلس پا را در تنفس گاه و شريان هاي مرگ و زندگي سياسي آن ها مي گذارد. اين مساله نشان داد كه چگونه آقاي كرزي مجلس را در اختيار خودش و در دايره منافع افراد به خصوص مي چرخاند.

جريان راي دهي به خوبي نشان داد كه چقدر كم پول ها و بي كس ها از نگاه بيروني و... در ميدان ناجوان مردانه تنها گذاشته مي شوند و پاس خوش خدمتي هاي شان را كسي نمي داند و نيز پاس پول ها و مهمان هاي پايين رتبه شان را به شمشير رد پاسخ مي دهند.

اين برخورد نشان داد كه جنگ تازه يي ميان ارگ و مجلس در حال زبانه زدن است و تنش هاي بعدي اين تصميم نيز تا كجا ها كشانده خواهد شد و خدا مي داند در پاي كدام منافع ختم خواهد گرديد.

هم‌چنان برخورد روز گذشته‌ي نماينده ها نشان داد كه نماينده ها چقدر روزها و منافع خود را در روز هاي مهم و پاياني كارشان تشخيص مي دهند. و به كدام پيمانه ذهنيت هاي  مردم را گويا در ماه هاي مانده به انتخابات پيش رو به سوب خود چرخ مي دهند. و سرانجام اين نشان داد چقدر جايگاه پول، قوم، عوامل خارجي برجسته مي نمايد و چقدر پاس كمپاين، متحد و تعهد هاي روز بد را در اين كشور مي دانند.

اين ها و... زواياي متعدد و لي متناقض، تصميم ديروزي مجلس نمايندگان با يك از حياتي ترين و سرنوشت سازترين مساله ملي در اين جغرافياي نيرنگ و فريب و سرزمين خود كش بيگانه پذير است كه عينك تاريخ نگار راستين رنگ هاي مختلف آن را خوبتر نشانه خواهد رفت.



سيد يعقوب هوشمند
۳ جدی (دی) ۱۳٨٨
  
Copyright © 2005-2010 www.khorasanzameen.net