ترکیه اولین کشور اسلامی است که عضویت پیمان ناتو را دارا بوده, ودر پیمان سنتو که متشکل از ترکیه ایران وپاکستان بریتاینه واضلاع متحدهء امریکا بود نیز عضویت داشت پیمان سنتو بعد از سقوط شاه ایران با تغیرات انقلابی در آن کشور, اهمیت وارزش خویش را در منطقه از دست داد .    

 ترکیه بحیث یک کشور بزرگ با پوتنسیل قوی اقتصادی، و اهمیت جیوپولیتکی استراتیژیک آن که پجییث یک کشورآسیا ی واروپا ی موقیعت  استثنای را درجهان دارامیباشد.

بعداز سقوط امپراطوری عثمانی تلاش های کمال اتا ترک در سال 1923 م جهت ایجاد یک دولت متمرکز ترک به نتیجه رسید قانون اساسی این کشور جدایی دین وسیاست را تضمین نموده اردو وقوای مسلح ترکیه حافظ این جمهوریت جوان از بدو تاسیس آن تا حال میباشد ،دولت ترکیه با امیرامان الله در آن سالها روابط حسنه برقرار نموده ،متخصصین وکارشناسان ترکی را جهت آموزش اردوی افغانستان به این کشور گسیل داشت, در ضمن محصلین نظامی وملکی در عرصه های مختلف در ترکیه به آموزش پرداختند ،خاصتا در بخش صحیه وطبابت تلاش های ترکها کاملا محسوس بود البته سقوط امان الله خان که منتج به قدرت رسیدن محمد نادرشاه   گردید,مناسبات به همان گونه ادامه یافت متخصیصین ترکی تا سالهای 1338 ه ش در شفاخانه های اردوی افغانستان مصروف اجرای وظایف خود بودند, بعداز آنکه غرب وامریکا پاکستان را بحیث یک محور اساسی در آسیای جنوبی مورد تایید وحمایه قرار دادند, افغانستان به بلاک شرق واعضای پیمان ورشو مناسبات حسنه برقرار نمود,و ترکها این کشور را ترک نمودند.

تلاش های ترک ها بعداز کودتای 1357 توام به جهاد مجاهدین افغانستان وارد مرحله ء تازه ء شد,ترکها هم مانند سایر کشورهای غربی واسلامی باارسال کمک های نظامی واقتصادی اقدام نموده, بعداز پیروزی انقلاب اسلامی دییلوماسی ترکیه در قضایای افغانستان تحرک بیشتر یافت, بعدازآنکه قوای طالبان کابل وحصص بزرک افغانستان را به کنترول خویش در آوردند, طالبان مکاتب ترک هارا که از جانب دولت آن کشور اداره میگردید تحمل نموده ومزاحمت در مقابل این مکاتب ایجاد ننمودند, بعداز یازده سپتامبر ترک ها با فرستادن نیروی های مسلح خویش در چوکات پیمان اتلانبیک شمالی( ناتو) نقش فعالتر را به دوش گرفته, ،وسعی وتلاش مینمایند با حفظ روابط خود با"ناتو" نقش مستقل را به حیث یک کشور مسلمان  ایفا نمایند, وکمک های زیادی در عرصه های گوناگون به اختیار مردم افغانستان گذاشته اند ,ولی تشدید بحران افغانستان ترک ها را واداشت تا نقش میانجی را بحیث یک کشور مسلمان بدوش گرفته ترک ها روابط حسنه که با پاکستان دارند میخواهند بین افغانستان وپاکستان نقش میانجی راایفا نمایند.

اینکه ترکیه چگونه خواهد توانیست این مشکل بزرگ را حل نمایید با چالش های دشواری های زیادی مواجه میباشد, فقط حسن نیت پاکستان میتواند ترک ها در این امر بزرگ یاری دهد .میانجیگری ترکیه وقتی با مشکل مواجه میشود که دولت عربستان سعودی با تاثیر بی حد این کشور در سلسله مراتب قدرت طالبان وحساسیت های عربستان در مقابل ترکها سد رای تلاش های ترکیه شده میتواند خاصتا موضع گیری های ترکیه بحیث یک کشور مسلمان مدرن معتدل که به اسلام اعتدالی پایبند هستند در مقابل موضع گیری های افراطی سعودی  ها  با پخش واشعاعیه وهابیت در تضاد وتقابل قرار میگرد ..وشاید هم تمام تلاش های ترکیه تا اکنون در مذاکرات کابل واسلام آباد به نتیجه نمی رسد ,ناشی  از سیاست های  حساسیت برانگیزسعودی ها به مقابل ترک ها  باشد,این گره  را چنان پیچیده ومبهم ساخته است, که تمام ملاقات هاوگفتگوهای روسای جمهور افغانستان وپاکستان با میانجگری ترک ها به کدام نتبجه مثبت رسیده نمیتواند, پاکستان وسعودی ها با داشتن مواضع مشترک تلاش های ترکیه را میتوانندآسیب پذیرسازند .

موضوع عمده واساسی دیگراختلاف در بین این دولت ها نا شی از ادعای رهبری این کشورها درجهان اسلام چون  عربستان سعودی جمهوری اسلامی ایران پاکستان وترکیه میتواند باشد, عربستان سعودی با پوتنسیل وظرفیت بزرگ اقتصادی بحیث تولید کننده ء نفت وموجودیت اماکین مقدس اسلامی چون مکه مکرمه ومدینه ءمنوره در صدر تصمیم گیرینده های جهان اسلام قرار گرفته است, در ضمن جمهوری اسلامی ایران با شعارهای انقلاب اسلامی ودفاع جدی از رزمندگان فلسطینی ولبنانی موقعیت جیوپولوتیکی واهمیت استراتیژیک آن در منطقه در رقابت با سعودی ها جهت رهبری جهان اسلام قرار میدهد ,و ترکها که طوریکه گفته شد بحیث یک کشور اسلامی مدرن واعتدالی اهمیت ویژه ء در بین کشورهای اسلامی دارا بوده ودر راستای گسترش سیاست های اعتدالی این کشور زمینه وبستر مناسب در کشورهای اسلامی وجود دارد, وپاکستان با داشتن قوای نظامی یک میلیونی مجهز با  سلاح اتومی در جنوب آسیا میتواند ادعای رهبری جهان اسلام نیز در سر بپرواند لذا برای حل بحران افغانستان ترک ها میتوانند با مناسبات دوستانه که پاکستان وایران دارند, با سعودی ها نیز مفاهیمه نموده هر چهارکشور بزرگ اسلامی در باره معضلهء غامض پیچیده ی بحران افغانستان اقدامات موثررا روی دست گیرند در این صورت میتوانند پروسه ی صلح افغانستان  راتسریع  بخشند.