در گفت و شنودی با دوکتور رسول رحیم رییس حزب آزادگان افغانستان

 مصاحبه کننده: مجیب مهرداد

آزادگان: مرد م افغانستان به نتیجه انتخابات بی باور شده اند. چگونه می توان اعتماد به دموکراسی را درمیان مردم، احیا کرد؟

رسول رحیم: بی اعتمادی مردم به انتخابات یک واقعیت است. انتخابات به تنهایی نمی تواند بی اعتمادی مردم را به دموکراسی ازبین ببرد. مهم آنست که برداشت مردم ازدموکراسی چه هست؟ مردم گاهی می گویند که این دموکراسی را بخورند ویا بپوشند. زیرا دموکراسی ای که نتواند به مردم درحل مشکلات زندگی شان کمک کند، ناگزیر با بدبینی مواجه می شود. به نظرما نیروهای دموکراسی و ظیفه دارند تا به مردم بفهمانند که دموکراسی تنها یک بازی نخبگان نیست که هرچند سال بعد، برای رسیدن به حکومت رأی آنها را وسیله ونردبان رسیدن به قدرت یعنی مقامات عالیه  دولتی گردانند. دموکراسی یعنی آن شکل حکومتی است که خواست ها ونیازهای شهروندان را درعمل برآورده می سازد. فقط با تحقق یافتن چنین دموکراسی ای است که مردم می توانند به دموکراسی باور داشته باشند.

آزادگان: به نظر شما درشرایط کنونی اهمیت انتخابات درنتیجهء آن است، یا درنفس انتخابات؟

رسول رحیم: بهرصورت نتیجهء انتخابات برسرنوشت مردم تاثیر ماندگاری دارد. اما نفس انتخابات به ذات خودهیچگاهی نمی تواند کدام مسیر دموکراتیک را مشخص گرداند. نظام های مختلف سیاسی چه زیر نام دموکراسی ویا با مخالفت آشکار وپنهان با دموکراسی، امروز درجهان نوعی ازانتخابات را به راه می اندازند. مهم آنست که کدام گروه ها وبا چه اهدافی درانتخابات شرکت می کنند. درصورتی که دموکراسی به مثابهء یک نظام درکشوری جا افتاده باشد، شرکت درانتخابات می تواند برای گروه های مخالف وبدیل یک زمینه طبیعی برای مشارکت درقدرت سیاسی باشد. اما اگر دموکراسی درکشوری جا نیفتاده باشد، درکشوری که انتخابات آزاد ومنصفانه ممکن نباشد،   درصورتی که از امکانات حداقل موجود برای آگاهی دادن مردم به قدرت سازنده وتغییرآفرین شان، استفاده آگاهانه و مناسب صورت گیرد، می تواند زمینه ساز تحولات مثبت دریک آینده قابل پیش بینی شود.

آزادگان: جایگاه نیروهای دموکراسی دراین انتخابات درکجاست؟ شما به فاصله میان توده های مردم و روشنفکر افغانستان چگونه نگاه می کنید؟ این فاصله روی انتخابات چه تأثیری دارد؟

رسول رحیم: چنانکه به نظرمی رسد، متأسفانه بسیاری نیروهای دموکرات افغانستان، با تدارک لازم ،مستقل وهدفمندانه دراصل کارزار انتخاباتی شرکت ندارند. نیروهای بسیج شده درجامعه مدنی، فقط به برخی مسائل انتخاباتی ازجمله اینکه چگونه می توان شفافیت انتخابات را تضمین کرد، توجه دارند. هرگاه نیروی روشنفکری افغانستان که به صورت بالقوه و موجود آن قابل ملاحظه است، بایک شناخت دقیق ازاوضاع جاری وسیر حرکی آن به سوی آینده همه ظرفیت های خود را نقشه مندانه جمع وجورمی کرد، بدون تردید، هم فاصله ایجاد شده با مردم را بسیارکاهش می داد وهم می توانست به مثابهء نیرویی درصحنه سیاسی افغانستان ظهورکند که همه ازآن حساب ببرند.

آزادگان: نیرو های دموکراسی درچه وضعی قرار دارند؟ آیا زمینه هم آیی آنها برای ایجاد یک حزب یا دست کم یک جبهه فراگیر میسر است؟

چگونه می شود بر نقاط مشترک تکیه کرد یا شما مشکل را نه در تفاوت اندیشه ها  و راهبرد ها بلکه در انگیزه های ویژه ی دیگر می بینید؟

رسول رحیم: من قبلاً درمورد موقعیت کنونی عناصر دموکراسی درانتخابات جاری افغانستان برداشت هایم را اظهارکردم. هیچ زمانی برای همسوی هایی مشخص گروههای معترف به دموکراسی درافغانستان ناوقت نیست. تفاوت اندیشه ها هرگاه محصول یک تلاش فکری عمیق وآفرینشگرباشد، دلالت برغنای جنبش دموکراسی درافغانستان می کنند. طبعاً ستراتژی هایی نیز که براین مبنا برگزیده شده باشند، نشانه ای ازیک تلاش پرثمراند. ما برای همسویی وهمکاری گروه های دموکرات افغانستان محورهای بسیارملموس وواقعی داریم. ببینید افغانستان درسراشیب یک تباهی قرارگرفته است. شاید این تباهی بلافاصله به معنای امحای افغانستان به مثابه یک واقعیت جغرافیای سیاسی درروابط بین الدول نباشد، اما درشرایط موجود، عقب نشینی های سیستماتیک نخبگان حاکم دربرابر عقبگرا ترین خواست های نیروهای واپسگرا وقدرت طلب که با شعارهای دروغین صلح توام می باشد، خواهی نخواهی به بهای استقلال، صلح، انکشاف و رفاه کشور تمام می شود. یک گام عقب نشینی ازدموکراسی وحقوق اساسی ومدنی انسان ها که دراعلامیه جهانی حقوق بشر و منشورهای لاحقهء آن تصریح گردیده است، حکم تن دادن به این تباهی مادی ومعنوی را دارد. بنابراین هرگاه همکاری وهمسویی گروه های دموکرات مطرح باشد، باید قبل ازهمه درمحور بیم ازاین آینده محتمل وتاریک وبرای سازندگی یک افغانستان مستقل، دموکرات وصلحجو باشد.

آزادگان: در مورد صف بندی ها چه می گویید، احزاب و گروه های سیاسی موجود برکدام محور ها گرد هم خواهند آمد؟ در انتخابات آینده به نظر شما کدام محور بیشتر قابل توجه خواهد بود؟ ایدیولوژی، قوم، منافع اقتصادی، قدرت و...

رسول رحیم: درانتخابات ریاست جمهوری افغانستان که قرار است درماه اسد امسال برگزارشود، احزاب سیاسی یعنی سازمان هایی که با برنامه های اندیشیده و ضابطه های تشکیلاتی  تو ام با تعهد، مشخص می گردند، نقش پر رنگی ندارند. عامل حمایت های قوی خارجی ازنامزدان انتخاباتی، تخصیصیه های پولی سرسام آور برای هزینه های انتخاباتی ویا بعبارت دیگرخریداری آرأ وبسیج های خطرناک قومی وحتا عشیره یی که درپناه قدرت وتفنگ عمل می کنند، نقش تعیین کننده ای دارند. فقط فضاهای کوچکی وجود دارند که باید باهمت وپشت کارخستگی ناپذیر نیروهای متعهد ومعتقد به دموکراسی توسعه داده شوند وبا تجربه اندوزی ازاین کارزار پیچیده ودشوار، سنگ بنای یک آینده مسعود را پی ریزی کنند.

آزادگان: آیا انتخابات به دور دوم  کشیده خواهد شد؟ تعدد نامزدان از یکسو و محدودیت های مردم در امر اخذ کارت رای دهی از سوی دیگر دال بر این ادعایند.

رسول رحیم: فکرمی کنم شما خود قسماً به سوال تان پاسخ داده اید. نامزدان سرشناس، که دیگرآشکارا کمپاین شان را قومی ساخته اند، درمهمترین گروهبندی های قومی، دچارتعدد وتکثررقبا اند.گاهی کنارآمدن بعضی رقبای هم تبار مشکل وحتا ناممکن به نظرمی رسد. اگراین وضع تا آخرکمپاین ادامه یابد، هیچ یک ازنامزدان منسوب به جناح های مختلف ائتلاف قدرت حاکم به تنهایی نخواهد توانست، اکثریت مطلق را به دست آورد. ازاین رو ناگزیرضرورت به دور دوم انتخابات مطرح خواهد شد.

انتخابات ریاست جمهوری افغانستان که قراراست در ماه اسد برگزارشود، ازلحاظ موسمی بودن جنگ درافغانستان، دراوج خشونتهای قابل پیش بینی برگزارخواهد شد. بنابراین انتخابات درکل با تهدید خشونت های مخالفان روبه رو است و این برمیزان شرکت واجدان حق رأی دادن تاثیرمنفی خواهد گذاشت. لاکن ازلحاظ ساحه خاک درگسترهء جغرافیایی کشور، باشرکت شمارکمتر رأی دهندگان به تناسب انتخبات گذشته، برگزاری انتخابات ممکن خواهد بود. اما به صورت خاص درمناطق شرقی وجنوبی افغانستان که کانون های مهاجمان شورشی در آنجا ها تمرکزیافته اند، نه تنها اصل برگزاری انتخابات بلکه همین حالا پروسهء ثبت نام رای دهندگان بعضاً با موانع ودشواریهای لاینحلی روبه رو است.

آزادگان: حزب آزادگان نیز نامزد خود را برای انتخابات ریاست جمهوری معرفی کرده است. این درحالی است که نامزدان دیگر با بنیه مالی قوی و حمایت های آشکار بیرونی وارد میدان شده اند، حزب آزادگان با تکیه بر کدام امکانات و زمینه ها وارد میدان شده است و در کل منظور اساسی شما از این کاندیداتوری البته در شرایط دشوار انتخاباتی حاضر چیست؟

 رسول رحیم: حزب آزادگان افغانستان، حزب روشنفکران متعهد به استقلال و دموکراسی و حزب پامال شدگان وتهی دستان افغانستان است. ما هرگز نه می توانیم و نه می خواهیم با سایرنامزدان ملتی ملیونر داخل یک هم چشمی شویم. ما با اتکا به حق العضویت ها واعانه های اعضای حزب وسایر هموطنان هم فکر و غیرحزبی، برخی ازمصارف لازمی این انتخابات را تامین خواهیم کرد. به شما معلوم است که یک حزب یا سازمان سیاسی هرگاه در اهم مسائل و رخدادهای سیاسی کشورش موضعی نداشته باشد، درحقیقت وجود خارجی ندارد. هرگاه مبالغه پنداشته نشود، به رویت اسنادی که حزب تاکنون به جامعه مدنی افغانستان ارایه کرده است، دارای مشروح ترین ومدلل ترین برنامه در سطح کشور برای بیرون رفت ازبحران جاری می باشد. این فرصتی است که این برنامه درسطح گسترده تری با مردم افغانستان درمیان گذاشته شود. خلص اهداف حزب را ازهمه فعالیت های کنونی اش به شمول شرکت درانتخابات می توان دریک کلام خلاصه کرد: برانگیختن شجاعت مدنی در مردم افغانستان برای بیرون رفت ازمصیبت جاری به اتکای نیروی خود شان !

آزادگان: به صورت فشرده ممکن است در مورد تفاوت محتوای مبارزاتی شما با دیگران  صحبت بفرمایید؟

رسول رحیم:هرگاه واقع بینانه به وضع حزب سازی درافغانستان ببینیم، بیشترین احزابی که تا کنون درافغانستان علناً پا به عرصه وجود گذاشته اند، قطع نظر از بسیاری ویژگی های اسف انگیزی که می توان روی آنها انگشت گذاشت، ازلحاظ مرامی و عملی یا حامی وضع موجود اند و یا میانه باز های بدون دورنما که زیاد ترمشق دپلوماسی می کنند تا یک مبارزهء سیاسی تاثیرگذار. حزب آزادگان افغانستان یک حزب تغییر است.

آزادگان: در اخیر از شما سپاس گزاریم.